- गाउँपालिका केन्द्र बनाउँदा प्रशासन भवन, प्रहरी चौकी, स्कूल, क्याम्पस, होटल लज आदि पुर्वाधारका लागी पुग्ने प्रयाप्त ठाउँ हुनुपर्छ । केन्द्र भएपछि स्थानीय सहरका रुपमा बस्ती बढ्दै जान्छ,  त्यसैले कम्तिमा ५० बर्षको जनशंख्या धान्ने किसिमको ठाउँ हुनुपर्दछ । गाउँपालिका केन्द्र बनेपछि स्थानीय बजार पनि त्यतै हुन्छ, किनकी प्रशासनिक काम गरेर फर्किदा किनमेल पनि गरेर फर्किने प्रबृति वा चलन हुन्छ, साथै सरकारी कामले जाँदा आफ्नो उत्पादन बजारमा बेच्न पनि सहज हुन्छ, अनी स्थानीय उत्पादनमा आधारित उद्योगहरु पनि खोल्न सहज हुन्छ । 

बरु अलिकति केन्द्र नपरोस तर मुख्य कुरा ठाउँ फराकिलो हुनुपर्छ । पहिरोले भेट्ने वा बाढीले बगाउने खालको ठाउँ हुनुहुँदैन । यातायातले छोएको ठाउँ हुनुपर्छ । अझ पर्यटनको हिसाबले रमाइलो ठाउँ हुनु निकै राम्रो हुन्छ ।

संसारका धेरै देशको राजधानी पनी देशको बिच भागमा छैनन् । जस्तो चीनको राजधानी बेईजिंग, भारतको दिल्ली, अमेरिकाको वासिङ्टन आदि । अर्को कुरा सदरमुकाममा हुने सबै काम गाउँपालिकामै हुनुपर्छ । अनीमात्र जनतालाई सजिलो हुन्छ,  अन्यथा गाउँपालिका केन्द्र बनाउनुको कुनै अर्थ छैन । त्यसैले स्थानीय निकाय अधिकार सम्पन्न र सवल हुनुपर्छ । श्रोत साधन र प्रबिधि उपयोग गर्नसक्ने किसिमको हुनुपर्छ । स्थानीय निकायलाई पछि प्रान्तीय सरकार अन्तर्गत राख्दा हुन्छ । एउटा निर्बाचन क्षेत्रमा २ वा तीन भन्दा बढी गाउँपालिका केन्द्र बनाउनु हुँदैन । किनकी चार/पाँच वटा गाविसको एउटा केन्द्र बनाउँदा मालपोत कम उठ्छ र प्रशासन खर्च धान्न निकै गाह्रो हुन्छ,  कर्मचारीलाई काम पुग्दैन । घाम तापेको भरमा तलब दिनुपर्ने हुन्छ । अनी कीत जनतासंग महंगो शुल्क लिनु पर्छ की सरकारले खर्च ब्याहोर्नु पर्छ । जसको सीधा असर करदाता र गरिब जनतालाई नै पर्ने हो । त्यसैले यदि कतै-कुनै कुरा नमिलेको छ भने सच्याउनु पर्छ । यिनै कुरालाई बिचार गरेर गाउँपालिका केन्द्र बनाइयोस । गाउँपालिका केन्द्र सिफारिस गर्न बनेको बिज्ञ टोलीले पनि यिनै कुरालाई बिचार गरेर मात्र आफ्नो रिपोर्ट सरकारलाई बुझाउनु हुन अनुरोध छ ।

मिन ब. पण्डित (दुबईबाट)