शिवरात्रीको नाममा चरेस होइन चना खाऔं, रक्सी होइन लब्सी खाऔं

Posted on: 24 Feb, 2017

दलसिंह गिरी | फागुन १३, कालिकोट | हिन्दु धर्मावलम्बिहरुको एक महत्वपूर्ण चार्ड मध्यकै महाशिवरात्री पर्व आज नेपालभर विभिन्न शिव मन्दिरहरुमा पुजाआजा गरी  मनाईन्छ । विहानै उठी नुवाई धुवाई गरी मन्दिरहरुमा श्रद्धापूर्वक शिवको मनपर्ने दुध, भाङ्–धतुरो, बोलपत्र जस्ता प्रसाद चढाउदै आफ्नो मनकांक्षा प्राप्तीका लागि पुजाआजा गर्ने चलन छ ।

मानिसहरु यहि पर्वको अवसर पारेर आ–आफ्नो उमेर अनुसारको विभिन्न गतिविधि गरी रमाईलो गर्दछन् । साना केटाकेटीहरु देखि वृद्धसम्म, बालबालिकाहरु विभिन्न मनोरञ्नात्मक गतिविधि गरेर मनाउछन् भने यूवतिहरु शिवजस्तै पती पाइयोस् भन्नका लागि, विवाहित महिलाहरु आफ्नो पतिको दिर्घायुको लागि बत्र बसेर मनाउ छन् । यसै पर्वको अवसर पारेर शिवको पर्सादको रुपमा भागं खाने चलन हुन्छ । होटल तथा नास्ता पसलहरुमा समेत भाङ्लाई शिवको प्रसादको रुपमान्दै खानेकुराका विभिन्न परिकारहरुमा भांग, चरेस मिसाएर खाने पनि गरिन्छ ।

शिवको आहारको रुपमा लिईने यस भाङ धुतुरो (चरेस) लाई नेपाल लगाएत विश्वका धेरै जसो मुलुकले लागुपदार्थको रुपमा लिई यसलाई प्रतिवन्ध पनि गरेको छ । कुनैपनि ब्यक्ति वा निकायले यसको सेवन तथा कारोवार गरेको भेटिएमा आफ्नो देशको प्रचलित कानुन अनुसार कार्वाही गर्ने ब्यवस्था समेत गरेको छ ।

तर धार्मिक पर्वकै नाममा आजको दिन खुल्यामखुला विक्री तथा सेवन गर्ने गरिन्छ । पर्वकै नाममा गरिने यो कार्यलाई अवैध मान्ने या नमान्ने ? यसको कुनै त्यस्तो मान्यता छैन । आजको दिन बाहेक अन्य दिनहरुमा चरेस सेवन गरेको शंका तथा गन्ध समेत पाइयो भने पक्राउ तथा अनुसन्धा गरी कार्वाहि गर्ने प्रशासन निकायका कर्मचारीहरु समेत आजको दिन आफै खुल्यामखुला सेवन गरेर हिड्ने गरेको भेटिन्छन् ।

कालिकोटमा पनि महाशिवरात्री पर्ब मनाईन्छ । आफ्नो मनोकांक्षा पुराका लागि मन्दिरमा गएर पुजापाठ गरेर मनाउने भन्दापनि बजारका नास्ता पसलहरुमा शिवको पर्साद भन्दै भांङ, चरेर मिसाएका हलुवा, समसा, पकौडा जस्ता नास्ताहरु खानमै ब्यक्त देखिन्छ मानिसहरु । नास्ता पसलका साहुजिहरु ग्राहकहरुलाई नसा सहितको नास्ता बनाएर खुवाउन भ्याइ नभ्याइ छ ।

जिल्ला सदरमुकाम मान्म कै एक मात्र शिवको मन्दिरको रुपमा चिनिने लुवारढुंगा नजिकैको मन्दिरहरुमा कुनै भक्तजनहरुको घुइचो देखिदैन छिटफुट रुपमा युवती र महिलाहरु मात्र पुजापाठका लागि त्यहाँ आएका छन् । तर जिल्ला सदरमुकामको बजामा भने प्रायजसो मानिसहरु विहान विहानै भांङ (शिवको पर्साद) खाएको भन्दै लट्ठीएर बजारमा रमाइलो गरिरहेका छन् । साना केटा केटी देखि युवा वृद्ध प्राय लट्ठै परेका दखिन्छन् ।

नेपाल सरकारको प्रशासन निकायले प्रतिवन्ध नै लगाएको लागुपदार्थ (चरेस) आजकै दिन कसरी पाईन्छ ? यसको खेती तथा विक्रीवितरको लागि एक ठाउबाट अर्को ठाउमा लैजान समेत प्रतिवन्ध लगाईएको यो पदार्थ कसरी पुग्छ कालिकोटमा ? जिल्ला भित्रबाट भन्दा पनि बाहिरवाट भित्रिने यो पदार्थ कसरी भित्रीन्छ ? यसका बारेमा प्रशासन निकाय अनभिग्य छ । अन्य चार्डपर्वहरु नजिकिनेबेला बजारमा रहेको अखाध्य खाध्यबस्तु तथा अबैध माधक पदार्थ सेवन तथा बेचविखन रोक्नको लागि अनुगमन गर्ने प्रशासन निकायका मानिसहरु समेत आज यो महान शिवरात्रीको नाममा लागुपदार्थ सेवन गरिरहेका पाइन्छन् । चार्डपर्ब नजिकिने बेला यस्ता लागुपदार्थको कारोवारको नियन्त्रणका लागि अनुसनधान तथा अनुगमन गर्नुको साटो खुल्याम खुला सेवन तथा विक्रिवितरण गरिरहकेको प्रशासन निकायले वास्तै नगर्नु कत्तिको सार्थक होला ?

चार्डपर्व कै नाममा यस्ता लागु पदार्थ सेवन गरेर विभिन्न खालका दुर्घटनाहरु बर्षेनी घटेको सुृन्न र देख्न पाईन्छ । यस्ता घटनाहरु घट्नुको प्रमुख कारण मानिने यि नसालुजन्य लागुपदार्थ नियन्त्रण तथा घटनालाई निराकरण गर्न चार्ड चाडपर्व  सुरुहुन पूर्व नै यस्ता पदार्थको अनुगमन तथा नियन्त्रण गर्न सके, यसबाट हुने नोक्सानीबारे समुदायलाई जनचेतनात्क सन्देश दिने खालका कार्यक्रम तथा सूचाना प्रचार प्रसार गरी सबैलाई सूसुचित पार्न सके यस्ता विविधि घटनाहरु घटेको देख्न र सुन्न पाइदैन थियो कि ? यसबारे सरोकारवाला निकाय सचेत हुन जरुरी छ । र समग्र मानिसहरुलाई रक्सी होइन लब्सी खाऔं, चरेस होइन चना खाम भन्न चाहन्छु ।   

धन्यवाद 

यस बिषयमा तपाइको प्रतिक्रिया...!