टेकबहादुर शाही | माघ ९, डोल्पा | शे–फोक्सुण्डो राष्ट्रिय निकुञ्जमा भिषण आगलागी हुदा बन खरानी हुदै गएको छ । मंसिर २५ गते देखि लागेको आगो नियन्त्रण भन्दा बाहिर रहेको शे–फोक्सुण्डो राष्ट्रिय निकुञ्जको कार्यालय डोल्पाले जानकारि दिएको छ । 

शे फोक्सुण्डो तालको नजिकै रहेको रिसेब बनमा भिषण आगलागि भए पछि बन्यजन्तुको वसोवास पनि खरानीमा परिणत भएको छ । तालको छेउमा रहेको रिसेव बनमा कस्तुरी,मृग लगायत डाफे र अन्य बन्यजन्तुहरुको बाक्लो बसोवास गर्ने क्षेत्रका रुपमा परिचित रहेको थियो । बिषण आगलागिबाट त्यस बन क्षेत्रमा बासस्थान बनाएका सबै बन्यजन्तु र चराचुरुङगी कति मरे र कता गए भन्ने कुनै पत्तो छैन । 

करिव ३ हजार ८सय  मिटरको उचाइमा रहेको यो रिसेव बनमा सयौ बर्ष पहिले देखिका सुकेका काठ र स्याउला भएको कारण आगो नियनत्रण भन्दा बाहिर गएको शे–फोक्सुण्डो राष्ट्रिय निकुञ्जका संरक्षण अधिकृत रामदेव चौधरिले जानकारि दिए । उनका अनुसार तालबाट भाडामा बोकेर पानि लिनु पर्ने बाध्यता रहेको र अत्यन्त जोखिम क्षेत्रमा आगो लागेका कारण पनि आगो नियन्त्रण भन्दा बाहिर रहेको बताए । 

दुइ साता भन्दा धेरै लामो समय देखि लागेको आगोबाट करिव ८ हेक्टर बन जलेर खरानी भएको छ । सुख्खा खडेरिको बेलामा आगलागिले झनै ठुलो क्षेति भएको र कस्ले आगो लगायो भन्ने कुराको कुनै जानकारि नरहेको संरक्षण अधिकृत चौधरिले बताए । 

आगलागिबाट करोडौको क्षेति भएको अनुमान राष्ट्रिय निकुञ्जले गरेको छ । थासुङछोलिङ गुम्बाको रिसेब बनमा लागेको आगो प्रत्यक घरका एक–एक जना स्थानीय,राष्ट्रिय निकुञ्जको संरक्षणमा खटिएको सुम्दुहा चेकपोष्टका नेपाली सेना र निकुञ्जका कर्मचारि गेमस्काउटहरुले दैनिक निभाउने काम गरि रहेको शे–फोक्सुण्डो राष्ट्रिय निकुञ्जको कार्यालयले जानकारि दिएको छ । 

गएको एक महिनमा शे–फोक्सुण्डो राष्ट्रिय निकुञ्जको कोर क्षेत्रमा एक दर्जन भन्दा धेरै ठाँउमा आगलागि भएको छ । आगलागिबाट जडीबुटि,बन्यजन्तु,चराचुरुङगी,बन गरि करोडौको क्षेति भएको स्थानीयले अनुमान गरेका छन । यस बर्ष हिमपात नभएको र सुख्खा खडेरिमा चोरी शिकार गर्नेहरुले आगो लगाएको हुन सक्ने स्थानीयको दावी रहेको छ । तर यता शे–फोक्सुण्डो राष्ट्रिय निकुञ्जको कार्यालयले भने चोरि शिकार नहुने बताउछ । 

भौगोलिक रुपमा ठुलो क्षेत्रफल रहेको डोल्पा जिल्लामा ३ हजार ५ सय बिर्गा किलोमिटर क्षेत्रफल शे–फोक्सुण्डो राष्ट्रिय निकुञ्जले ओगटेको छ । डोल्पा र मुगुको राविकका डोल्फु अनि किम्री गाविस समेत रहेको यो राष्ट्रिय निकुञ्ज उच्च हिमश्रृङखाल, ताल, अनि लोपउन्मुख हिउचितुवा लगायत बन्यजन्तु र जडिबुटीको प्रख्यात क्षेत्रका रुपमा परिचत रहेको छ । 

तश्विर: टेकबहादुर शाही / साझासबाल- डोल्पा