वैशाख १७, काठमाडौं । यसपटकको नयाँ प्रजातिको महामारी गतसालको जस्तो सामान्य छैन ।  ज्वरो आउने, खोकी लाग्ने, शरीर दुख्ने, स्वाद र गन्ध हराउने, पखाला वा र बान्ता हुने, एकदम थकान हुने, निद्रा लागिरहने, छालामा बिमिरा आउने, आँखा रातो हुनेमध्ये केहि लक्षण मिलेमा तुरुन्त पिसिआर टेस्ट गर्नुहोला ।  यसपटक परिवारमा एकजना संक्रमित भएमा सबै संक्रमित हुने अवस्था छ ।  तसर्थ कुनै लक्षण देखिएमा आइसोलेसनमा बस्नुहोला।  संक्रमणको शंका लागेमा तुरुन्त पिसिआर टेस्ट गर्नुहोला ।  सहेर वा हेरौं भनेर अलमल नगर्नुहोला | जति छिटो रोग पत्ता लाग्यो, त्यति छिटो उपचार पाउने अवस्था हुन्छ । 

- पिसिआर पोजिटिभ आएमा गतसाल जस्तो सप्लिमेन्ट (भिटामिन वा इम्युन बुस्टर) खाएर ढुक्क नहुनुहोला । यसपटक छिटो कोभिड निमोनिया हुने भएकोले तुरुन्तै नजिकको कोभिड अस्पतालको फिभर क्लिनिकमा जानुहोला ।  त्यहाँ चिकित्सकले तपाइंलाई परीक्षण गरेर आबश्यकता अनुसार छातीको एक्स रे, रगतको जांच तथा सिटि स्क्यान गर्ने सल्लाह दिनुहुन्छ ।  यदि तपाइंको अवस्था खराब छ भने उहाँहरुले औषधि वा भर्नाको लागि सल्लाह दिनुहुनेछ।  उहाँहरुको सल्लाह अक्षरस पालना गर्नुहोला। 

- लामो समय ज्वरो आयो, खोकी लाग्यो, सास फेर्न गाह्रो भयो, खाना खान गाह्रो भयो वा अक्सिजनको स्तर ९४ भन्दा तल भइरह्यो भने घरमा नबस्नुहोला ।  यो अवस्थामा तपाईंलाई छातीमा संक्रमण भएको बुझ्न सकिन्छ | जति छिटो अस्पताल पुग्यो त्यति छिटो भर्ना हुन् नपर्ने एबम सजिलोसंग निको हुने अवस्था हुन्छ। 

- गतसाल संक्रमण भएका वा यो साल खोप लगाएका व्यक्तिलाई संक्रमण हुनसक्छ ।  प्रजाति फरक भएकोले गाह्रो हुन सक्छ ।  मैले खोप लगाएको छु वा पोहोरको एन्टिबोडीले काम गर्छ भनेर लापरबाही नगर्नुहोला | अप्ठ्यारो भए तुरुन्त अस्पताल जानुहोला। 

- बालबालिका तथा युवालाई केहि हुँदैन भनेर घरमा नबस्नुहोला ।  यसपटक बालबालिका र युवाको संक्रमण दर, गम्भीर हुने दर तथा मृत्युदर गतसालको भन्दा धेरै छ । 

- अस्पताल जाने बेलासम्म घोप्टो परेर सुत्नु भयो भने अक्सिजनको स्तर केहि बढ्दछ ।  तसर्थ पेटको बलमा घोप्टो परेर सुत्नुहोला । 

- अस्पताल प्याक छन् भनेर नआत्तिनुहोला । अस्पताल जाँदैमा सबै भर्ना हुनु पर्दैन।  प्याक भएका अस्पतालले अस्पताल बाहिर समेत अक्सिजन दिएर उपचार गरिरहेका छन् । 

- चिकित्सकको सल्लाह बिना आफै अक्सिजन लगाएर घरमा नबस्नुहोला ।  अक्सिजन उपचार हैन ।  निमोनिया वा अन्य छातीको संक्रमणको औषधि चलाउँदै अक्सिजन लगाउनुपर्छ ।  अक्सिजनको मात्रा चिकित्सकको सल्लाह अनुसार मात्र थपघट गर्नुपर्छ । 

- औषधि उपचार प्रत्येक व्यक्तिको फरक हुनसक्छ ।  एकजनालाई निको भएको औषधिले अर्को व्यक्तिलाई निको नहुन सक्छ | तसर्थ स्वास्थ्यकर्मी बाहेकका व्यक्तिले सिफारिस गरेको औषधि सेवन नगर्नुहोला ।  कुनै पनि औषधिले कोरोना च्वाट्ट निको हुने वा लाग्न नदिने कुरा गर्छ भने त्यो  गलत हो। 

- प्रतिरोध क्षमता बढाउनको लागि जथाभावी आयुर्बेद औषधि नखानुहोला ।  सम्बन्धित चिकित्सक तथा स्वास्थ्यकर्मीको सिफारस अनुसार मात्र आयुर्बेद औषधि सेवन गर्नुहोला | आयुर्बेद औषधिले कोभिड निको हुँदैन | तपाइंको स्टामिना बढाउँछ | यस्तो बेला सबै चिकित्सा पद्दतिको एकीकृत उपचार प्रभावकारी हुन्छ । 

- यसपटकको संक्रमणले निकै छिटो फोक्सोमा असर गर्ने किसिमको छ । ४ - ६ घण्टामा निकै बढी असर गर्न सक्छ ।  तसर्थ भोलि अस्पताल जाउँला भनेर नबस्नुहोला । निको भएका संक्रमितका कुरा सुन्नुहोला । 

- कुनैपनि चिकित्सकले औषधि चलाएको बेला पनि भित्रभित्रै असर हुनसक्छ |  यो भाइरल संक्रमण भएको हुँदा एन्टिबायोटिकको भर पर्नु हुँदैन | यस्तो अवस्थामा एकपटक छातीको एक्स रे वा सिटि स्क्यान गर्नु सुरक्षित हुन्छ । 

- अस्पतालमा गम्भीर बिरामीप्रति चिकित्सकको ध्यान बढी हुन्छ ।  तसर्थ नआत्तिनुहोला। 

- उपचार  पश्चात पिसिआर नेगेटिभ आएपनि कोभिडले तपाइंका विभिन्न अंगमा असर गरेको हुनसक्छ ।  चिकित्सकको सल्लाह अनुसार यसको पनि उपचार गरेर स्वास्थ्यलाभ गर्नुपर्ने हुन्छ |

(सरकारले जारी गरेका सूचना, सतर्कता तथा जनस्वास्थ्यका मापदण्ड पालनाबाट हामी संक्रमणबाट बच्नेछौँ ।  कृपया पटक्कै लापरबाही नगर्नुहोला। हामीले आफु, परिवार तथा समाजलाई संक्रमण हुन् नदिनको लागि सतर्क बनौं ।  सतर्क भएमा हामी अस्पताल जानु पर्दैन ।)