लोकेन्द्र प्रशाद जोशी | असार २५, दार्चुला । यसबर्ष यार्सागुम्बा संकलनमा गत बिगत बर्षहरुको भन्दा दोब्बरले कमि आएको संकलकहरुले बताएका छन् । दार्चुलाको अपिहिमाल गाउँपालिकाको यार्सागुम्बापाइने बिभिन्न पाटनहरुबाट यार्सागुम्बा संकलन गरेर फर्केका अधिकासं संकलकहरुले आधाभन्दा कम मात्रै यार्सा भेट्टिएको भन्दै चिन्ता ब्यक्त गरेका हुन ।
मार्मा गाउँपालिका ४ बार्कुबाट गत बैसाख २२ गते यार्सागुम्बा संकलन गर्न भन्दै ९ महिनाको दुधेपालक साथमा बोकेर पाटन पुगेका दानमति महरा सोचेअनुसार यार्सागुम्बा नभेट्टिएको भन्दै निरास भएर घर फर्कीएका छन । उहाँमात्रै हैन, उहासंगै यार्सागुम्बा संकलन गर्न डेढ महिना पहिले अपिहिमाल गाउँपालिका अन्तरगतका पाटनहरुमा गएका सयौ संकलकहरुले गत बिगत बर्षहरुको भन्दा निकै कम यार्सागुम्बामात्रै पाएको भन्दै निरासा ब्यक्त गरेका छन । बिगत बर्षहरुमा झन्डै ५ सय गोटा यार्सागुम्बा भेट्टिने गरेकोमा यस पटक २ सयजति यार्सा भेट्एिको दुधेबच्चा बोकेर यार्सा संकलनका लागी लेक पुगेका महराले बताए ।
बन लसुन लगायत जडिबुडिहरु संकलन गर्न बन खन्नु, बनमा आगलागी हुनु, जथाभाबि प्लाष्टिकजन्य फोहोर फाल्नु लगायत कारणले यार्सा कम भेट्एिको संकलकहरुको चिन्ता छ । हिमाली क्षेत्रका स्थानियको प्रमुख आयस्रोतको रुपमा रहेको यार्सागुम्बा नभेट्टिएपछि स्थानियमा निरासा छाएका अपिहिमाल ५ सौगन्नाका यार्सा संकलक बिरेन्द्र धामीले बताए ।
बिगत बर्षहरुमा ५ लाखसम्म यार्सागुम्बा बिक्री गरेर कमाउँदै आएका संकलकहरुले एक लाखसम्मपनि नहुने अवस्था आएको भन्दै निरासा ब्यक्त गरीरहेका हुन । यसै अनुपातमा यार्सा संकलनमा कमि आउँने हो भने आफुहरुको आयस्रोतको प्रमुख माध्यम लोप भएर जाने यार्सा संकलक गोबिन्द धामीको चिन्ता छ । रिपोर्टिङको क्रममा हामीले अपिहिमाल गाउँपालिकासम्म पुगेर स्थानियहरुलाइ भेट्दा सबैले सार्यागुम्बा संकलनमा कमि आएको मात्रै बताएनन् संरक्षणमा सरोकारवालाहरुले ध्यान नदिएको भन्दै आक्रोस समेत ब्यक्त गरेका छन । स्थानियले राजस्व संकलनमा समेत बिभेद भएको बताएका छन । अपिनाम्पा संरक्षण क्षेत्र कार्यालय दार्चुला, गाउँपालिका लगायत सरोकारवालाहरुले राजस्व संकलनमा मात्रै ध्यान दिएको तर बहुमूल्य जडिबुडि संरक्षणमा ध्यान नदिएको स्थानियको आरोप छ ।
बनसम्पदा सबैको साझा सम्पत्ति भएको कारण सरोकारवालाहरु, स्थानिय लगायत सबैले संरक्षणमा ध्यान दिनु आबश्यक देखीन्छ ।