खोज

एजेन्सी | संसारमा यस्ता धेरै कुराहरु छन् जसले तपाईलाई चकित पार्न सक्छ । विश्वमा जम्मा १९५ देश छन् जसमा १९३ देश राष्ट्र संघका सदस्य राष्ट्र र दुई देश पर्यवेक्षक छन् । तर के तपाईलाई थाहा छ संसारमा यस्ता धेरै ‘देशहरू’ छन् जसले आफूलाई देश भएको दाबी गर्छन् तर उनीहरूलाई न संयुक्त राष्ट्रले मान्यता दिएको छ न अरू कुनै देशबाट।

त्यस्ता स्वघोषित राष्ट्रहरूलाई माइक्रोनेसन भनिन्छ। तिनीहरूको आफ्नै सीमा, आफ्नै कानून, आफ्नै बैंकिङ प्रणाली र आफ्नै सैनिकहरू छन् तर तिनीहरूलाई न संयुक्त राष्ट्रले न त छिमेकी राष्ट्रहरूले एक देशको रूपमा मानेका छन्।

तीमध्ये एउटाको मात्र ३० जना मात्रै जनसंख्या छ र ४ वटा कुकुर पनि देशको सीमाभित्र बस्छन्। अर्थात् कुल ३४ जीव। यो देश एक तानाशाह द्वारा शासित छ र यसको आफ्नै सेना, आफ्नो सिमाना र आफ्नै कानून छ। यो कुनै पनि छिमेकी राष्ट्रले दाबी नगरेको क्षेत्र थियो, त्यसैले त्यहाँका जनताले छुट्टै देश घोषणा गरे ।

एउटा स्वघोषित देशको जनसङ्ख्या साढे दुई लाखभन्दा बढी छ र दुई देशको युद्धबीच विस्मृतिमा परेको यो क्षेत्र अहिले छुट्टै राष्ट्र बन्ने बाटोमा छ । हद त यो हो कि यी शासकहरू आफ्नो देशलाई छुट्टै राष्ट्रको मान्यता दिलाउनका लागि पटकपटक संयुक्त राष्ट्रसंघसम्म पुगेका छन् ।

तथाकथित त्यस्ता देशहरूलाई माइक्रोनेसन भनिन्छ र गुगल माइक्रोनेसन नक्साका अनुसार केही वर्षअघिसम्म यस्ता देशको संख्या ६७ पुगेको थियो। कतिपय देशको सिमाना केही एकडमा मात्र सीमित छ भने कतिको जनसंख्या औंलामा गन्न लायक छ ।

माइक्रोनेसनहरूमा सबैभन्दा अनौठो कथा मोलोसिया गणतन्त्रको हो। यस माइक्रोनेसनको सिमानामा कुल ३४ जीवहरू बस्छन्। जसमध्ये ३० जना मानिस र ४ कुकुर छन् । यसको सिमाना जम्मा २.२८ एकड जमिनले बनेको छ। यो अमेरिकाको नेभाडा नजिकै अवस्थित छ।

यका शासक केभिन बघ हुन् । यी व्यक्तिले आफ्नो देश बनाए। उनले आधिकारिक प्रशासनलाई तिर्ने करलाई विदेशी सहायता भनिन्छ। नेभाडाको डेटेन उपत्यकामा अवस्थित यस माइक्रोनेसनको भालोरा नामक फरक मुद्रा पनि छ। यो प्रणाली चलाउन बैंक अफ मोलोसिया, चिप सिक्का र छापिएका नोटहरू पनि छन्।

यो देशमा कुकुरले पनि नागरिकता पाउँछन् । तानाशाह केभिन बघको श्रीमती र तीन छोराछोरी छन्। यी व्यक्ति सधैं सैन्य पोशाकमा हुन्छन् र वर्दीमा धेरै प्रकारका पदकहरू झुण्डिएका हुन्छन्। यी व्यक्तिले आफैलाई दर्जनौं सैन्य उपाधि दिएका छन्। यी व्यक्तिले आफूलाई स्वतन्त्र देशको शासक ठान्छन् र त्यहाँ आउने पर्यटकलाई सीमामा नै स्वागत गर्छन् ।

१९९० मा, मोलोसिया गणतन्त्रले पूर्वी जर्मनी विरुद्ध युद्धको घोषणा गरेको थियो २००६ मा मोलोसिया गणतन्त्रको अर्को माइक्रानेसन मोस्टाचेस्तानसँग युद्ध भयो। जसमा केभिन बघ विजयी भए र सजायको रूपमा, मोस्टाचेस्तानका शासकले अर्को ६ महिनासम्म प्रत्येक महिना एक भ्यालोरा जरिवाना तिर्नुपर्ने भयो।

२०१० मा, यो सानो ‘देश’ को अर्को माइक्रोनेशन संग युद्ध भयो। मोलोसिया गणतन्त्रले आफ्नो राष्ट्रिय गान दुई पटक परिवर्तन गरेको छ। यसको झण्डा नीलो, सेतो र हरियो रंगको तिरंगा डिजाइनमा छ।

इङ्गल्याण्डको तटको छेउमा रहेको उत्तरी सागरमा रहेको सिल्याण्ड, एउटा यस्तो माइक्रोनेसन हो जुन दुईवटा विशाल स्तम्भहरूमा छ । यो दोस्रो विश्वयुद्धको समयमा एन्टी-एयरक्राफ्ट प्लेटफर्मको रूपमा विकसित गरिएको थियो। अन्तर्राष्ट्रिय समुद्री क्षेत्रमा भएको कारण, ब्रिटिश नौसेनाले यो ठाउँ १९६६ मा खाली गर्यो, त्यसपछि एक पूर्व सैनिक र एक समुद्री डाकू यहाँ बसे र छुट्टै देश घोषणा गरियो।

यो क्षेत्र तटबाट १२ किलोमिटर टाढा अवस्थित छ र फेरीहरू र डुङ्गाहरू मार्फत एक अर्कासँग जोडिएका धेरै प्लेटफर्महरूले यो स्व-शैली देश बनाउँछ। आज यहाँ २७ मानिस बस्छन् तर १९७० को आसपास जनसंख्या एक पटक ७० पुगेको थियो। यो रियासत दुईवटा टेनिस कोर्ट बराबरको छ।

यस्तै एउटा अद्वितीय माइक्रोनेसन लिबरल्याण्ड हो । यो क्रोएसिया र सर्बियाको बीचमा डेन्यूब नदीको किनारमा अवस्थित छ। दुई देशको लडाइमा नो म्यान्ज ल्यान्ड बनाइयो र यहाँ एक व्यक्तिले आफ्नो माइक्रोनेसन बसाए । यहाँका नेता भिट जेडलिका हुन्, जसले १३ अप्रिल २०१५ मा यसलाई स्वतन्त्र राष्ट्र घोषणा गरेका थिए। अहिले यहाँको जनसंख्या साढे दुई लाखको हाराहारीमा छ । यहाँका जनतामा विभिन्न कर, सम्पत्ति कानुन र नागरिक अधिकार लागू हुन्छन्।

रिपब्लिका ग्लेशियरको कथा पनि कम रोचक छैन। चिली र अर्जेन्टिना बीचको क्षेत्र खाली देखेर, ग्रीनपीस कार्यकर्ताहरूले यसलाई २०१४ मा छुट्टै देश घोषणा गरे। दुई देशको बीचमा रहेको र कानुनी खाडल भएकाले यहाँ कसैको दावी नभएकाले स्वतन्त्र राष्ट्र हुने अधिकार सबैलाई रहेको यी कार्यकर्ता बताउँछन् । यहाँको जनसंख्या एक लाख छ । यहाँ उनीहरूको आफ्नै राहदानी पनि छ ।

लिथुआनियाको राजधानी भिल्नियस नजिकै अवस्थित ७ हजार जनसंख्याको यस्तै कथा छ, जसलाई अहिले उजुपिस गणतन्त्र भनिन्छ । सन् १९९७ मा अप्रिल फूल दिवसको दिन यहाँका जनताले ठट्टा गर्दै छुट्टै देशको घोषणा गरेका थिए । आज यसको आफ्नै राजनीतिक प्रणाली, छुट्टै मुद्रा, छुट्टै संविधान र १२ सैनिकको सेना छ।

पोन्टिन्हाको रियासतको जनसंख्या केवल तीन मान्छे छ। एक विद्यालयका शिक्षकले पोर्चुगलको समुद्री तट नजिकै रहेको खाली चट्टानमा यो क्षेत्र बसोबास गरे र यसलाई छुट्टै देश घोषणा गरे। यसको मालिकले आफूलाई राजकुमार घोषणा गरे र पोर्चुगलले आफ्नो देशलाई धम्की दिएको आरोप पनि लगाए।

एटलान्टियमको साम्राज्य पनि एउटा यस्तो क्षेत्र हो जसको स्थापना सन् १९८१ मा जर्ज ग्रुइकशाङ्कले गरेका थिए। उनले आफूलाई इम्पीरियल मेजेस्टी जर्ज द्वितीय घोषणा गरे र आफ्नो साम्राज्य घोषणा गरे। यो अष्ट्रेलियाको सिड्नी सहरबाट २२० माइल पश्चिममा रहेको टापुमा अवस्थित छ र यसको जनसंख्या ३ हजार छ।

इटाली नजिकैको सेबोर्गाको रियासतको कथा पनि त्यस्तै छ। कालान्तरमा, यस क्षेत्र वरपरका प्रत्येक देशले यो क्षेत्रलाई बिर्सिए र यसको फाइदा उठाउँदै स्थानीय बासिन्दा जर्जियो कार्बोनले यसलाई १९६० को दशकमा स्वतन्त्र राष्ट्र घोषणा गरे। यसको जनसंख्या ३२० मान्छे छ। यो क्षेत्र मोनाकोको ठीक अगाडि अवस्थित छ।

१९७१ मा, कलाकारहरू, आदर्शवादीहरू र हिप्पीहरू डेनमार्कको राजधानी कोपेनहेगनको परित्याग गरिएको सेना क्षेत्र क्रिस्चियानियामा बसोबास गर्न थाले। यहाँ बस्ने मानिसहरूले यसलाई स्वतन्त्र घोषणा गरे। यहाँ बसोबास गर्ने स्वतन्त्र जनताले कुनै कानुनको पालना गर्दैनन् । तिनीहरूले आफ्नै कानुनहरू घोषणा गरेका छन्, र यो डेनिस प्रशासनसँग लामो समयदेखि चलिरहेको विवाद हो, विशेष गरी लागूऔषधको प्रयोग र तिनीहरूको कानूनको सन्दर्भमा।

स्कटल्याण्ड नजिकै साढे दुई एकड क्षेत्रफलमा फैलिएको फोर्विक क्षेत्रको आफ्नै शा;न छ। स्टुअर्ट हिलले शिटल्याण्डको यो सानो टापुलाई स्वतन्त्र घोषित गरे। उनीहरुको आफ्नै मुद्रा छ र संसद पनि बनेको छ । यो माइक्रोनेसनले आफ्नै नियम बनाएको छ। तपाइँ यहाँ वार्षिक रूपमा २३ यूरो तिरेर सदस्यता लिन सक्नुहुन्छ। सदस्यले राहदानी र फोरभिकको नाफामा अंश पाउन सक्नेछन्।

यी माइक्रोनेसनलाई कानुनी कमजोरीको फाइदा उठाएर वा दुई देशको सिमाना वा समुन्द्रको सिमानासम्बन्धी अहिलेको कानुनको फाइदा उठाएर बनेको भन्न सकिन्छ तर यी थोरै मानिसले आफ्नो छुट्टै साम्राज्य निर्माण गरेका छन् । यी माइक्रोनेसनहरूमा धेरै मानिसहरू पनि बसिरहेका छन् र तिनीहरूको पनि आफ्नै विशेषताहरू छन्। तर प्रकृतिको सौन्दर्यको बीचमा रहेका यी क्षेत्र पर्यटकका लागि निकै आकर्षक हुन सक्छन् ।