मकरराज धामी/असार ५, बझाङ । प्राकृतिक सौन्दर्यताले भरिपुर्ण खप्तड क्षेत्र जहाँ पुगेपछि नौलो संसारमा पुगेको महसुस हुन्छ । 

सायद त्यसैले होला खप्तड क्षेत्रलाई अर्को स्वर्गको नाम दिइएको छ । बझाङ, बाजुरा, डोटी र अछाम जिल्लाको सिमानामा रहेको खप्तडमा २२ वटा पाटन रहेका छन् । बझाङको तमैल र डोटीको झिंग्रान भन्ने ठाँउ बाट खप्तड जान सकिन्छ । चार पाँच घण्टाको उकालो पैदल यात्रा बाट थकान महसुस भए पनि सुन्दर पाटनमा पुग्ने वित्तिकै चारैतिरको मनमोहक सुन्दरताले थकान मेटिन्छ । 

समुन्द्र सतहदेखि ३ हजार २ सय मिटर उचाईमा रहेको यो क्षेत्रमा खप्तड पाटन, त्रिवेणी, खप्तड दह, नाग ढुंगा, केदार ढुंगा, खप्तड बाबा आश्रम, सहस्श्रलिंग र चैत बैशाखमा फुल्ने लालीगुराँस यस क्षेत्रका मुख्य आकर्षणका रुपमा रहेका छन् । खप्तडको सबै भन्दा आकर्षक पक्ष हो धार्मीक तथा ऐतिहासिक गंगा दशहरा मेला । 

यो मेला हरेक वर्ष जेष्ठ शुक्ल नवमीका दिन लाग्ने गर्छ । 

पुराणमा  उल्लेख भए अनुसार सत्य युगमा खेचरादी पर्वमा सिद्धहरुले बास बस्ने तपोवन भूमिको रुपमा यसलाई वर्णन गरिएकाले यो भूमि पवित्र मानिएको हो । त्रिवेणी, सहस्र लिङ्ग, खापरदह, खडुली, दुदुली लगायतका स्थानमा दर्शन गरी स्नान गरेमा मनले चिताएको फल पाइन्छ भन्ने धामिर्क विश्वास समेत रहेको छ । 

प्रदेश नं ७ का ९ वटै जिल्ला सहित देशभरका विभिन्न जिल्लाहरु र भारतको उत्तरखण्डबाट पनि यो मेला हेर्नेहरुको घुईचो लाग्ने गर्दछ । झण्डै ५० वर्ष पहिले खप्तड बाबाले तपस्या गरेको पवित्र ठाउँ खप्तड प्रकृति प्रेमीलाई मात्र नभई, भक्तजन तथा पर्यटकहरुका लागी पनि उपयुक्त गन्तव्य बन्दै गएको छ । धार्मीक तथा पर्यटकियस्थलका रुपमा  प्रशिद्ध स्थल खप्तड बैशाख देखि मंसिर सम्म घुम्नका लागी उपयुक्त समय मानिन्छ ।  

पहाडको चुच्चोमा अग्ला अग्ला लेकाली सल्लाका रूख त्यसको फेदीमा सुन्दर हराभरा ठुला ठुला पाटन, मैदानमा छाडिएका घोडाहरू र चौरमा फुलेका रंगीबिरंगी ेफूलहरुले पर्यटकहरुको मनलाई लोभ्याउने गर्छ । खप्तड साँच्चैनै स्वर्ग रहेछ खप्तड बाट फर्कदै गरेको १० जनाको टोली भेटीयो ।

बाटोमा भेटिएका चितवन खैरेनिका यज्ञराज डल्लाकोटीले भने आफुले कितावमा पढेको खप्तड भन्दा भ्रमण गरेको खप्तड ले मलाई स्वर्ग पुगेझै अनुभव भयो । नजिकको तिर्थ हेला हुन्छ भन्थे हो रैछ धर्मकर्म गर्न लाखौँ खर्चेर देशविदेश पुग्ने तर आफ्नै ठाँउमा त्यो भन्दा स्वर्ग ठाँउमा नजाने कहाँ सम्मका रहेछौँ । देश तथा विदेशका विभिन्न धार्मीक तथा पर्यटकिय स्थलको भ्रमण गरि सकेको बताउने डल्लाकोटी खप्तड क्षेत्र भारतको बद्रि केदार र तिव्वतको मानासरोवर भन्दा कम नभएको बताउछन् । 

कसरी पुग्न सकिन्छ खप्तड ?

खप्तड भ्रमणका लागी सबै भन्दा छोटो बाटो बझाङको खप्तड छान्ना गाँउपालिकाको दारुगाँऊ भएर जाने बाटो हो । धनगढी बाट बझाङको तमैल सम्म ९÷१० घण्टा बसको यात्रा गर्नु पर्छ । तमैल बाट खप्तडछान्ना गाँउपालिकाको दारुगाँऊ सम्म साना सवारी साधन जीप पाइन्छ, ।

जिपमा १ घण्टाको यात्रा पछि दारुगाँऊ पुगिन्छ । बसोबासका क्रममा यस क्षेत्रका बासिन्दाहरुले पाहुनालाई गर्ने सत्कारले झनै लोभ्याउने गर्दछ । दारुगाँउबाट ३ घण्टाको उकालो काटे पछि (खप्तड बेस क्याम्प) लोखाडा पुगिन्छ । बेस क्याम्प बाट डेढ घण्टाको उकालो पैदल यात्रा पछि खप्तड पुगिन्छ । 

बर्षेनि बढदै छन आन्तरिक पर्यटकहरु ।

खप्तड छान्ना गाँउपालिकाको दारु गाऊ सम्म सडक संजाल जोडिए पछि बझाङको बाटो भएर खप्तड जानेको संख्या बढदै गएको छ । दारुगाँउ सम्म गाडि पुगे पछि यसै बाटो भएर खप्तड भम्रणमा जानेको संख्या बर्षेनि बढदै गएको खप्तड छान्ना गाउपालिकाका कलक खत्रिले बताउनु भयो ।

पहिले गाउ सुनसान हुन्थ्यो अहिले गाँउमा साना सवारी जिप चल्न थाले पछि खप्तड जानेको लर्को लाग्ने गरेको उनको भनाई छ । पहिले पहिले गंगादशहरा मेलामा मात्र मानिसहरु आउने गरेका थिय तर पोहोर साल देखि नयाँ बर्ष दशै र अन्य बेला पनि देशका विभिन्न ठाँउ बाट मानिसहरु आउने गरेको उनको भनाइृ छ ।

पहिले दशहराजातका बेला मात्र कमाई हुन्थ्यो छुटफुट रुपमा गोठालाहरु हुन्थ्थे पोहोर सालको नयाँ बर्ष देखि खप्तड आउनेको संख्यामा बृद्धि भएको ८ बर्ष देखि खप्तडमा होटल व्यवसायि गर्दै आउनु भएका बाजुराका लोकबहादुर रावलले बताउनु भयो ।