पुष ५, काठमाण्डौ । आगामी वैशाख १ गतेदेखि वैदेशिक रोजगारीमा जाने र वैदेशिक रोजगारीमा रहेका श्रमिकहरू पनि सामाजिक सुरक्षा कोषमा अनिवार्य रूपमा समेटिने भएका छन् ।

श्रम मन्त्रालयले अनौपचारिक, स्वरोजगार तथा वैदेशिक रोजगारीमा रहेका श्रमिकहरुको लागि योगदानमा आधारित सामाजिक सुरक्षा योजना सञ्चालन कार्यविधि २०७९ ले मन्त्रीस्तरीय स्वीकृति पाएसँगै २०८० सालको वैशाख १ गतेदेखि वैदेशिक रोजगारीमा रहेका श्रमिक पनि कोषमा अनिवार्य रूपमा समेटिने सामाजिक सुरक्षा कोषले जनाएको छ । 

कार्यविधि कार्यान्वयनमा आएसँगै वैशाख १ गतेदेखि नै नयाँ र पुनः  स्वीकृति लिँदा सामाजिक सुरक्षा कोषमा सूचीकरण भएको नम्बर अनिवार्य रूपमा आवश्यक पर्ने भएको छ । वैदेशिक रोजगारीमा रहेका र विदेशमै स्वरोजगार भएका व्यक्तिहरू कोषको अनलाइन प्रणालीमार्फत सूचीकरण हुन सक्ने मंगलबार आयोजित एक बिशेष कार्यक्रममा सामाजिक सुरक्षा कोषले जनाएको छन् । 

वैदेशिक रोजगारीमा रहेका श्रमिक र विदेशमै स्वरोजगार व्यक्तिहरूले कोषमा आबद्ध भएर बिभिन्न तीन किसिमका सुविधाहरू पाउनेछन् । जस अन्तर्गत दुर्घटना र अशक्तता, आश्रित परिवार र अवकाश तथा वृद्धावस्था सुरक्षा योजना अन्तर्गतको सुविधा रहेको छ । जसका लागि श्रमिकले कोषमा मासिक कम्तिमा पनि दुई हजार रुपैयाँ योगदान गर्न पर्नेछ । योगदान रकम मासिक नभए एकै पटकमा बार्षिक समेत जम्मा गर्न सकिनेछ । 

यसरी सामाजिक सुरक्षा कोषमा योगदान गर्नेहरुले दुर्घटना उपचार खर्च वार्षिक १ लाख रुपैयाँसम्म, अशक्तता पेन्सनमा नेपाल सरकारले तोकेको न्यूनतम आधारभूत पारिश्रमिकको ६० प्रतिशत मासिक रूपमा प्राप्त गर्ने छन् । तर यसका लागि १२ महिनामा ९ महिनाको योगदान रकम जम्मा गरेको हुनुपर्छ । 

यस्तै आश्रित परिवार सुरक्षा योजना अन्तर्गत योगदानकर्ताको ज्यान गएमा काजकिरिया खर्च बापत २५ हजार रुपैयाँ, आश्रित पति वा पत्नीलाई आधारभूत पारिश्रमिकको ४० प्रतिशतका दरले आजीवन पेन्सन प्रदान हुनेछ । 

त्यस्तै आश्रित परिवारको बालबच्चाले २१ वर्षसम्म पढ्नका लागि रकम पाउनेछन् ।वैदेशिक रोजगारमा गएका योगदानकर्ताहरुले भने अवधि सकिएपछि एकमुष्ट रकम लिने वा पेन्सन सुविधामा जाने भन्ने रोज्न सक्नेछन् । 

कोषमा वार्षिक रूपमा अग्रिम योगदान गर्नेहरुको हकमा कोषले कुल रकमको १० प्रतिशतसम्म छुट दिने जनाएको छ । त्यस्तै आफूले विदेशमा कमाएको रकमको खर्च कटाएर ७० प्रतिशतसम्म रकम औपचारिक माध्यममार्फत घरमा पठाएको प्रमाण पेस गरेमा योगदानकर्ताले २० प्रतिशत छुट रकम फिर्ता हुने व्यवस्था पनि कार्यविधिमा समेटिएको छ । 

सामाजिक सुरक्षा कोषमा जोडिने योगदानकर्ताहरुले नेपाल फर्किएपछि औपचारिक, अनौपचारिक र स्वरोजगारका योजनाहरूमा जान चाहेमा पनि जान सक्नेछन् । त्यस्तै ऋण सापटीको व्यवस्था हुन सक्ने प्रावधान पनि कार्यविधिमा राखिएको छ ।