असोज १७, पर्वत / विज्ञान प्रविधिको विकाससँगै विश्व प्रविधिमय बनिसकेको छ । विज्ञान प्रविधिलाई आत्मासाथ गरेर अगाडी बढ्ने मुलुकले आर्थिक क्रान्तिको बाटो रोजिसेका छन् । विज्ञानप्रविधिले कृषि क्षेत्रलाई पनि विज्ञानमय बनाइ सकेको छ । पहिले हलोले जोतेर खेतीपाती गर्ने परम्पार अहिले प्रविधिको विकाससँगै विस्तारै घट्दो क्रममा छ । पछिल्लो समयमा कृषिक्षेत्रमा पनि भित्रिएको प्रविधिका कारण कृषिक्षेत्रमा पनि क्रान्तिमय बनाए सकेको छ ।

विकसीत देशले कृषिक्षेत्रमा पनि प्रविधिको प्रयोग गरी सहज तरिकाले उत्पादन गर्न सफल भएका छन् भने उत्पादन पनि पहिलेको भन्दा दोब्बर हुन थालेको देखिन्छ । कृषिक्षेत्रमा भित्रिएको नयाँ प्रविधिको विकासको प्रयोग गर्नाले सहजमात्रमा नभई उत्पादनका हिसाबले पनि सबल हुने देखिन्छ । त्यसैले पछिल्लो समयमा कृषि क्षेत्रमा खनजोत गर्नको लागि हाते ट्याक्टर तथा अन्य प्रविधिको विकास गर्न थालिएको पाइन्छ । पर्वत जिल्लामा पनि कृषि क्षेत्र विस्तारै यान्त्रिकरण हुदै गएको देख्न सकिन्छ ।

पराम्परा शैलिको खेतिकिसानी भन्दा पछिल्लो समयमा जिल्लाका विभिन्न भागमा आधुनिक प्रविधिका सामाग्रीको प्रयोग गर्न थालिएको छ । जिल्लामा कृषि बिकासको लागि यान्त्रिकरण अभियानको थालनी गरिएको छ । विटीएल प्राइभेट लिमिडेट धोबिघाट ललितपुर र भारती इन्टर प्राइजेज बिरौटा पोखराको सहयोगमा र कृषि बिकास कार्यालय पर्वत र मोति सामुदायिक पुस्तकालय फलेवासको समन्वयमा जिल्लामा यान्त्रीकरण गर्न थालिएको छ । जिल्लामा रहेका विभिन्न गाविसका अगुवा कृषकलाई कृषिमा यान्त्रीकरण गर्नको लागि पछिल्लो समयमा तालिम दिन थालिएको छ ।

फलेवासमा खानिगाउ, देविस्थान, मुडिकुवा र शंकरपोखरी गाबिसका ३४ जना अगुवा कृषकहरुको कृषिमा यान्त्रीकरण गर्नको लागि तालिम दिइएको छ । तालिममा कृषकलाई हाते ट्याक्टरको चिनारी, यसको उपयोग, बिशेशता, यसको प्रयोगबाट हुने फाइदा, प्रयोग गर्ने तरिका, यसका प्रमुख भागहरु तथा जगेडा यन्त्रहरु, पुर्व सावधानी तथा संचालन गर्दा ध्यान दिनुपर्ने कुरा, हाते ट्याक्टर जडान, चलाउने विधि तथा जोताइ, समस्या तथा सामान्य मर्मत सम्भारको बारेमा बरिस्ठ कृषि विशेषज्ञ निलकण्ठ शर्मा लम्सालले सहजीकरण गरेको बताइएको छ ।

कार्यक्रममा सो तालिममा गोरुको प्रयोग र हाते ट्याक्टरको प्रयोग गर्दा हुने खर्चको हिसाब किताब र नाफा नोक्सान बारे पनि जानकारी गराइएको बताएको छ । किसानको लागि उपयुुक्त ट्याक्टरको तौल ७४९ ८५ के जी, क्षमता ६.५९ ९ हर्स पावर, र मूल्य रु ७० हजार देखि ९० हजार सम्मकोले एक घण्टामा एक लिटर इन्धनबाट एक रोपनी जमिन जोत्न सकिने ट्याक्टर बजारमा आएको कार्यक्रममा बताइएको थियो । परम्परागत खेतिकिसानी गर्दा बढी खर्चिलो र महङ्गो बन्दै गएको र कृषिमा यान्त्रीकरण गर्न सकेमा सहजर खर्च कम हुने कृषि विशेषज्ञ बताउँछन् ।