नारायण भण्डारी । मंसिर ३, बर्दघाट ।
भारतले गरेको नाकावन्धीका कारण किसानहरुले उत्पादन गरेको दुध बजारमा खपत नभएपछि किसाहरुले घरमै कुराउनी
बनाएर गाउंघरमा बिक्रि गर्न थालेका छन् । लाखौ रुपैया लगानी गरेर ब्यबसायिक रुपमा पशुपालन गरेका
किसानहरु दिन प्रतिदिन निरास बन्दै गएकाछन् ।
उत्पादन गरेको दुध
ढुवानीको समस्याका कारण डेरि संचालक तथा दुग्ध संकलन केन्द्रले लिन छोडेपछि किसानहरु आफुले उत्पालन
गरेको दुध घरमै खेर फाल्नुपरेको बताएका छन् । बिगत दुई महिना भन्दा लामो समयदेखि दुघ बजारमा बिक्रि
नभएपछि सकेको घरमै खपत गर्ने र बढि भएको दुध मोलखादमा पोख्ने र खोलामा बगाउदै आएका छन् । यसरी दैनिक
रुपमा दुध खेरजान थालेपछि दुध बेचेर आफ्नो दैनिक गुजरा चलाउदै अएका किसानहरुलाई अहिले गाई बस्तुको लागि
चाहिने ब्रान,चापड किन्न पनि मुस्किल पर्नथालेको छ । लाखौ रुपैया ऋण खोजेर ब्यबसायिक रुपमा गाईपालन
गर्दै आएका किसानहरुलाई ब्याज तिर्न समेत मुस्किल परेको किसानहरुले दुखेसो पोख्ने गरेका छन् । आफुले
सहकारीबाट १४ प्रतिशत ब्याजदरमा १० लाख रुपैयां ऋण लिएर ब्यबसायिक रुपमा १५ बटा गाई पालेर दुध बेच्दै
आएका बर्दघाट ४ उपहारनगरका श्रीकृष्ण ढकाललाई पनि ब्याज कसरी बुझाउने भन्ने चिन्ताले पिरोल्न थालेको छ ।
दैनिक ६० लिटर दुध उत्पादन गर्दै आएका श्रीकृष्णले दुध बजारमा बिक्रि हुन छोडेपछि सबै दुध घरमा खपत गर्न
सम्भव नभएकोले दैनिक रुपमा कुराउनी बनाएर गाउघरमा बिक्रि गर्ने गरेका छन् । दुध बिक्रि हुदा प्रतिलिटर
५० रुपैयाका दरले ६० लिटर दुध बिक्रि गरेर दैनिक ३००० आम्दानी हुनेगरेकोमा अहिले दैनिक ७ किलो कुराउनी
बनाएर प्रतिकिलो रु ४५० मा बिक्रि गर्दै आईरहेका छन् । दैनिक १२०० देखि १५०० सम्म ब्रान चापडमा खर्च
हुनेगरेको त्यो बाहेक एक जना कामदारलाई मासिक रुपमा पारिश्रमिक दिनुपर्ने त्यसमा आफ्नो परिश्रमको लागत
जोड्नेहो भने लागत समेत नउठ्ने स्थिति आएको उनले बताए ।
दुध
बिक्रि नभएपछि कुराउनी बनाएर बेच्न थाले पनि कुराउनी बनाउन धेरै दाउरा लाग्ने र मिहेनत पनि बढि
गर्नुपर्ने भएकोले झन्झटिलो हुने गरेको उनी बताउछन् । घरमा बनाएको कुराउनी कुनै केमिकलको मिसावट नभएको
गुणस्तरिय भएपनि मिठाई पसलले समेत किन्न नमान्ने उनले गुनासो गरेका छन् । आफुले उत्पादन गरेको कुराउनी
गाउमै चिने जानेका र आफन्तहरुलाई हार गुहार गरेर बिक्रि गर्नु परेको र त्यो पनि कतिन्जेल हो निश्चित
नभएकोले पशुपालन तर्फनै मन मर्दै जानथालेको उनले बताएका छन् । श्री कृष्ण त एउटा प्रनिधि पात्र हुन
उनीजस्तै धेरै किसानहरु अहिले समस्यामा परेका छन् । नवलपरासीमा दैनिक २० हजार लिटर दुध उत्पादन हुदै
आईरहेको छ । जिल्लामा उत्पादन भएको दुधले जिल्ला भित्रकै मागलाई थेग्न नसक्ने भएकोले दुध बिक्रिमा कुनै
समस्या नआएको जिल्ला पशु सेवा कार्यालयका प्रमुख शंकर शाहले बताउनुभएको छ । भारतले गरेको नाकाबन्धीको
कारण पेट्रोलियम पदार्थको अभाव भएपछि दुधको ढुवानीमा समस्या भएपछि किसानहरुले उत्पादन गरेको दुध
त्यत्तिकै खेर गैरहेको छ ।