दान बहादुर बुढा । फागुन १७, मुगु । सरकारले अनुदान साल्टट्रेडिङ कर्पोरेसन मार्फत बितरण गर्दै आएको आयोडिनयुक्त खाने नुन सदरमुकाम आसपास बाहेकका जिल्लाका २४ गाबिस मध्ये ग्रामिण भेगका १९ गाबिसका सर्बसाधरणहरुले आयोडिनयुक्त नुन नपाए पछि ढिके नुन खाने गरेका छन ।
नेपाल सरकारले साल्टट्रेडिङ कर्पोरेसन शाँखा बाट प्रति केजीको नौ रुपैयाका दरले सर्बसाधरण लाई बितरण गर्दै आएको भएपनि जिल्लाका पुर्बि भेगका पाँच उत्तरी भेगका सात र पश्चिम क्षेत्रका सात गरि १९ गाबिसका सर्बसाधरणले सहुलिएत दरमा बितरण गरिने आयोडिनयुक्त नुन दुई बर्ष देखि नपाए पछि तिब्बत र भारतबाट आएतित ढिके नुन खान बाध्य भएका हुन ।
बिहबार जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा राष्ट्रिय योजना आयोग र नेपाल सरकार कण्ठरोग नियन्त्रण कार्यक्रमले आयोडिन नुनका बारे छलफल गरिएको कार्यक्रममा सदरमुकाम आसपास गाबिस बाहेक अन्य १९ गाबिसले आयोडिनयुक्त नुन नपाएको सहभागिहरुले बताएका थिए ।
यो आर्थिक बर्षका लागी राष्ट्रिय योजना आयोगबाट जिल्ला भरका लागी ५ हजार ३ सय क्विन्टल स्विकृत भई साल्टट्रेडिङ कर्पोरेसनले जिल्ला सदरमुकाम आसपासका ५ र करान भेगका ५ गाबिस लाई ४ हजार सोरुकोट डिपो ६ सय ५० र खत्याड भेगको डिपोका लागी ६ सय ५० क्विन्टल नुन ठेकेदार मार्फत ढुवानि गरेको भएपनि दुई बर्षयता देखि ग्रामिण भेगका दुई डिपोमा आयोडियुक्त नुन नपुगेको राजनिततिक दलका नेता र संचारकर्मि हरुले योजना आयोगका निर्देशक राम प्रसाद आर्चयले लाई गुनासो राखेका थिए ।
आयोडिनको कमिले उत्पन्न हुने रोग र आयोडिन नुनको प्रयोग बारे सहभागि लाई जानकारी गराउदै गराउन आएका साल्टट्रेडिङ कर्पोरेसनका सहायक महा प्रबन्धक कृष्णा शाक्यलाई दुई बर्षदेखि खत्याड भेगको श्रीकोट डिपोमा नुन नपुगेको र सोरु भेगमा पनि त्यही हालत भएको आफुहरुले ढिके नुन प्रयोग गर्दै आएको सेरी गाबिस ६ का बाल कृष्णा दाहालले बताएका थिए । गाँउमा नुन पठाए मात्र गाँउले लाई आयोडिनयुक्त नुन खान र प्रयोग गर्न सिकाउनु पर्ने दाहालले गुनासो राखे ।
डिपोमा नुन नपुगेपछी दुई दिन हिडेर जिल्ला सदुमुकाम आएमात्र भने अनुसारको नुन साल्टटे«डिङ्ग कर्पोरेसन बाट पाएपनि घर सम्म पुराउदा ढुवानि गर्दा एक केजिको ५० रुपैया सम्म पर्ने गरेपछि उनि हरु गाँउमै ब्यापारीले पशुचौपाय बाट बोकाएर ल्याएको तिब्बति जुम्ला, बाजुरा र भारत बाट आयतित ढीके नुन ल्यायर खाने गरेको समाज सेबि बिखृ बहादुर थापाले बताएका छन ।
डिपो रहेका खत्याड भेगका सेरी, श्रकिोट, गम्था खमाले, कोटडाँडा,सुकाढिक ह्यागलु सोरु भेगको धैनकोट, कालै, रारा, जिमा,नार्थपु, भिई, फोतु गाबिस हरुमा बर्ष एक पटक मात्र नुनु पुग्ने गरेको भएपनि त्यो प्रायप्त हुने गरेको छैन यता करान भेगका पाँच गाबिस मुगु, क्रिम्रि डोल्फु, पुलु र माँग्री गाबिसमा डिपो नभएकाले त्यहाँका सर्बसाधरण आयोडिन नुन लिनका लागी दुई दिन हिडेर सदरमुकाम आउनु पर्ने बाध्यता भएकाले दुई दिन हिड्नु भन्दा ढिके नुननै खान बाध्य भएका छन ।उक्त कार्याक्रममा पूर्व शिक्षा राज्य मन्त्री हस्त बहादुर मल्लले नुन बिक्रि बितरणको लागी अनियमिता रोक्नकोलागी सिडीयोको सिफारीसबात चलाउने प्रक्रिया समेत गरीएको बताउनु भयो ।