सन्तोषकुमार गुप्ता, मंसिर ९, दाङ्ग । दाङको तुलसीपुरबाट सेतो र एउटा कालो जीपमा दाताहरु बाढीपीडितहरुका लागि आर्थिक सहयोग लिएर तुलसीपुर नगरपालिका १८ को बबई नदीको ढिकमा बिहान करिब ९ बजे पुगे । त्यहाँ जाँदा अधिकांस बाढीपीडितहरु आइपुगेका थिए, भने कतिपयहरु हस्याँङफस्याँङ गर्र्दै दौडिदै आउँदै थिए । गएकाहरु दाताहरु कतिखेर आउलान् भनेर आत्तिएर आउने बाटो हेर्दै थिए ।

दिने र लिने जम्मा भएपछि राहत बितरण सुरु भयो । आयोजकले नाम बोलाएपछि फुलबारी–६ बखरीयाकी ६१ वर्षिया ससेली खत्रीले बाख्रापालनका लागि पन्ध्रहजार रुपैयाँ प्राप्त गर्नुभयो । पैसा पाउँदा कस्तो लाग्यो आमा ? भनेर सोध्दा खुसी लाग्यो बाबु, भन्दै हुनुहुन्थ्यो । तर, मन थाम्न सक्नु भएन, डाँको छोडेर रुनु भयो ।

कारण बाढीले २ तले घर बगाई दिएपछि डेढ वर्षदेखि बल्लतल्ल ऋणसाहु गरेर बनाएको दुई कोठे छाप्रोमा बस्दै आएकी उहाँले अब बाख्रालाई कहाँ राख्ने होला भन्ने चिन्ता रहेछ । दुई कोठे छाप्रो, मान्छे उभिए टाउकोमा चोट लाग्ने डर, भएका ढोका–झयालमा पल्ला छैन, बोराले छेकबार लगाएको छ । भएका २÷४ वटा बस्तुभाउ रातदिन बाहिरै छन्, पाहुना आए छिमेकीकोमा जानुपर्ने, यस्तै पीडादायी समस्याको चाङ भन्दै आँसु पुच्छै गर्नु भयो ।

उहाँसँगै रहेका दिदीबहिनीहरुले यस्तो पीडा सबैलाई छ, अरुलाई हेरेर भए पनि चित्त बुझाउनु पर्छ भनेपछि खत्री, केही सम्हालिनु भयो । यस्तै पीडैपीडाका बीच संघर्ष गर्दै आएका दाङको फूलबारी गाविसअन्तर्गत ४ र ६ नम्वर वडाका बाढीपीडितहरुलाई पन्ध्र हजार रुपैयाँले केहि भए पनि राहात प्रदान गरेको छ । जीविकोपार्जन सुधार कार्यमा सहयोग पुर्याउन ससेली खत्री जस्तै ६६ घरधुरी बाढीपीडितलाई आर्थिक सहयोग गरिएको छ । उनीहरुको इच्छा अनुसार बाख्रापालन, बंगुरपालन, खुद्रापसल, तरकारी खेती, भेटनरी, फ्रेस हाउस लगायतका आयआर्जनमुखी व्यवसाय गर्नका लागि आर्थिक सहयोग गरिएको वन महासंघ दाङका अध्यक्ष शोभाकर सापकोटाले जानकारी दिनु भयो ।

यूएसए आइडिको सहयोग र सामुदायिक वन उपभोक्ता महासंघ नेपाल दाङ तथा केन्द्र र केयर नेपालको साझेदारीमा सञ्चालित र हरियोवन कार्यक्रमअन्तर्गत प्रतिव्यक्ति पन्ध्रहजार रुपैयाँका दरले ९ लाख ९० हजार प्रदान गरिएको हो । हामीले ढलेको घर कैहिले उठाउने ? राहत बितरण कार्यक्रममा पुगेका दाङका स्थानीय विकास अधिकारी रमेश गौतम र जिल्ला वन अधिकृत नवराज काफ्लेलाई बाढीपीडितहरुले ढुङगा, गिट्टी, बालुवा र काठ नपाएको भन्दै गुनासो गरेका थिए ।

घरको आगनमा ढुङगा, गिट्टी, बालुवा छ , घर पछाडि जंगल छ । तर, चुरे संरक्षणका नाममा निकासी गर्न पाइदैन् । हामीले ढलेको घर कहिले उठाउने ? बाढीपीडित समाजका सचिव देविराम कुसारीले प्रश्न गर्नुभयो । कारबाही गरे गर्नुस् मैले त चोरेर भए पनि आगनमा गिट्टी बालुवा थुपारेको छु अरुले ल्याउन सकेका छैनन्, हाम्रो पीडा कसले बुझिदिने कुसारीले भन्नुभयो । उक्त अवसरमा स्थानीय विकास अधिकारी रमेश गौतमले चुरेसंरक्षणका नाममा जनताले राहत भन्दा पनि आहत पाएको बताउनु भयो ।

ढुङ्गाजन्य बस्तु निकासी नुहुँदा विकास निर्माणका सम्पूर्ण काम अबरुद्ध हुनुका साथै सयौं बाढीपीडितले बस्ने बास समेत निर्माण गर्न नसकेको प्रति चिन्ता व्यक्त गर्दै खुलाउनतर्फ आफूले पहल गरिरहेको बताउनु भयो । त्यस्तै जिल्ला वन अधिकृत नवराज काफ्लेले यसवर्ष १५ हजार क्यूविक काठ संकलन गर्ने लक्ष्य लिएको भन्दै प्रकृया पुर्याएर आएमा बाढीपीडितलाई पहिलो प्राथमिकता दिने बताउनु भयो ।

दाङमा जिल्ला दैविप्रकोप उद्धार समितिको तथ्याङ्क अनुसार २०७१ साउन २९ र ३० गते बबई नदीमा आएको बाढीले उरहरीको मोतीपुर, फूलबारी, गोल्टाकुरी, पुरन्धरा, मानपुरलगायतका स्थानमा गरी ५ सय ४० घरमा पूर्ण रुपमा क्षति पु¥याएको थियो । अहिले पनि सैयौंको संख्यामा बाढीपीडितहरु त्रिपालमुनिको बास बस्न बाध्य छन् ।