महेन्द्र जिसी
२०७२ सालमा देशमा तीन ठुला घटना भए साना दर्जनौ घटना घटन पुगे । वैशाख १२ र २९ गतेको भुकम्पमा हजारौले घरबार र आफन्त गुमाए । नाकाबन्दीको चपेटाले पनि नेपालीलाई त्यतीकै सतायो । ईन्धन र महँगीको मारले सर्वसाधरणले सरकारको अनुभुती गन पाएनन । नत भुकम्पको राहन नै समयमा पाए पिडीतले । संविधानको उपलब्धि पनि नेपालले हात पारेको छ यो सालमा । आगामी वर्षका लागि चुनौती अवसर दुवै थमाएर गयो छ वर्ष २०७२ ले ।
शुरु भएको दुइ साताबाटै विनासकारी भुकम्पको त्रासमा परेका पर्वतेलीले २०७२ साललाई हर्स र विश्मात दुबै तर्फबाट बुझ्ने अवसर पाए । वैशाख १२ र २९ गते आएको महा भुकम्प र त्यसपछिका काहाली लाग्दा दिन जिल्लावासीले पनि विताउनु प¥यो । भुकम्बबाट जिल्लाका १३ सय परिवार प्रभावित बन्न पुगे । सरकारले तात्काल राहत दिने उदेश्यले प्रधानमन्त्री राहत कोष खडा ग¥यो । केही रहातका सरसहयो छिमेकी राष्ट्र पनि जिल्लामा भित्राउने काम भयो । तर सहज रुपमा वास्तवीक पिडीले राहतको महशुस भने गर्न सकेकनन पाल र त्रिपाललका भरमा वर्षा कट्यो । एक द्धवार प्रणालीमा राहत वितरण गर्ने सरकारी योजना अधुरो बन्यो । आफ्नै वलवुताले भुकम्पको त्रासलाई सहजतामा बदल्दै जिल्लाबासीले असोजको पहीलो साता घोषणा भएको नयाँ संविधानको उत्सव मनाए । जिल्लामा कृयाशिल राजनीतीक दल अन्य संघसंस्था तथा सरकारी निकायका पधाधिकारीको सहभागितामा उत्सव मनाइयो । समग्रमा विपदका पुर्व तयारी नभएका कारण घटेका घटनासँग सन्तुलीत नै रहयो पर्वत । २०७२सालले धरै शिक्षा र आगामी चुनौती थमाएर गएको नेकपा एमाले जिल्ला अध्यक्ष पदम गिरीको भनाई छ ।
संविधानको उत्सव मनाउन नपाउँदै अर्को नाकाबन्दीको दशा भोग्नु प¥योे जिल्लाबासीले । मंसीरको पहीलो साताबाट भएको नाकाबन्दीले जिल्लामा औषधि मुलो र आम सर्वसाधरणको चुलो वल्न पनि हम्मे हम्मे पु¥यायो । दैनीकी कष्कर बन्यो महंगीको मारमा आम जनता पिल्सीनु प¥यो । खाना पकाउने ग्याँसका लाइन र पेट्रोल डिजेलको लाइन वस्नु जिल्लाबासीको दैनीक बन्यो । अझै खाना पकाउने ग्याँसका सहजता हुने सकिरहेको छैन छैन । विपदको समयमा पिडीतको पिडामा महलम लगाउँदै सक्दो राहत उपलब्ध गराएको नेपाल रेडक्रस सोसाईटी पर्वतले भने ०७२ धेरै पिडादाई वर्षको रुपमा बुझेको छ ।जिल्ला सभापति रुद्र बहादुर रिमालले अन्य वर्ष भन्दा पिवद र चुनौतीका लागि स्मरणीय वर्षको रुपमा ०७२ रहेको बताउनु भयो ।
नाकाबन्दीको अवसर पारी कालावजारी पनि जिल्लामा नमौल्याएको होईन । वर्षको अन्त्यमा कालावजारीको प्रशासनले भेउ पायो तर कार्वाहीको प्रकृया भने. अझै अलपत्र छ । भुकम्पको समयमा स्थानीय स्तरमा राहत संकलन गरेर विपदको मल्हम लागएका कल्वहरुको लागि सेवा गर्ने मौका जुरायो यो वर्षले तर फलदायी भने नभएको कल्वका पदाधिकारीहरुको भनाई छ । लयन्स कल्वका वसन्त कर्माचार्यले सेवा गर्ने र आत्मीयता दर्शाउने अवसर ०७२ ले दिएको बताउनु भयो । त्यस्तै गरी रोट¥याक्टका सन्तोस पौडेलले पनि ०७२ सालमा केही फाईदा भएपनि धेरै गुमाउनु परेको गुनासो गर्नुभयो ।
यसरी २०७२ सालले आम जिल्लावासीलाई अवसर र चनौती दुवै थमाएर गएको छ । संविधानको कार्यान्वयन , विपदको पुर्ननिर्माणसँगै राज्य पुर्नसंरचनाका गर्वीला विषयमा आगामी वर्ष २०७३ सक्ष्म बन्नु पर्छ । आम जनता राजनीतीक दल र नियामन निकायले गएको वर्ष शिक्षालाई आत्मसाथ गरेर भाईचार र बन्धुत्वको सम्बन्ध बलियो बनेका आगामी वर्ष सक्षम वर्षको रुपमा रहने जिल्लावासीको विश्वास छ ।