भदौ ८, काठमाडौँ | शीर्ष वरीयताका नर्वेली ग्रान्डमास्टर (जीएम) म्याग्नस कार्लसेनले फाइनलमा १८ वर्षीय रमेशबाबु प्रागननन्दलाई टाइब्रेकमा पराजित गर्दै अजरबैजानको बाकुमा भएको चेस विश्वकपको उपाधि बिहीबार जितेको छ ।

कार्लसेन ‘फुड पोइजन’ ले समस्यामा पारेपछि फाइनलभन्दा पनि उनको स्वास्थ्यलाई लिएर बढी चर्चा भएको थियो । त्यसैले हुनसक्छ ३२ वर्षीय उनले फाइनलमा सुरुका दुई खेल (क्लासिकल) लाई लम्ब्याउन चाहेनन्, बराबरीमा टुंग्याएर उपाधि होड टाइब्रेकमा लगेका थिए ।

२८३५ रेटेड कार्लसेनले र्यापिड चेसको रुपमा आयोजित टाइब्रेकको पहिलो खेल कालो गोटीबाट खेल्दै जितेर २६९० रेटेड जीएम प्रागलाई दबाबमा राखेका थिए । उनले दोस्रो खेल बराबरीमा टुंग्याउादै २.५–१.५ अंकले प्रागलाई पराजित गर्दै पहिलोपल्ट विश्वकप च्याम्पियन भएका हुन् ।

प्रागलाई उपाधि होडमा कायम रहन दोस्रो खेल जित्नैपर्ने बाध्यता थियो भने कार्लसेनको लागि बराबरी नतिजा नै ट्रफी चुम्न पर्याप्त हुने थियो । शीर्ष तीनमध्येका दुई खेलाडीलाई पराजित गर्दै विश्वकपको फाइनल खेल्ने सबभन्दा कान्छो खेलाडी भएका प्रागले कार्लसेनलाई टाइब्रेकमा खासै चुनौती दिन सकेनन् । त्यसैले कार्लसेन सन् २००० देखि सुरु भएको चेस विश्वकपको १२ औं संस्करणमा आएर पहिलोपल्ट च्याम्पियन भए ।

पाँचपल्टको विश्व च्याम्पियनसिप विजेता कार्लसेनले विश्वकप जितेसागै क्लासिकल चेसका मुख्य सबै उपाधि कब्जा गरेका छन् । प्रत्येक दुई वर्षमा हुने वश्वकपमा ११ औं संस्करणको तेस्रो स्थानमा पुग्नु नै यसअघि कार्लसेनको सबभन्दा राम्रो नतिजा थियो । उनले उपाधिसागै १ लाख १० हजार अमेरिकी डलर हात पारे भने प्रागले ८० हजार डलर प्राप्त गरे । अमेरिकी फावियनो करुअनाले अजरबैजानका निजात अबासोभलाई टाइब्रेकरमा ३–१ ले हराएर तेस्रो स्थान हासिल गरे । करुअनाले ६० हजार र अबासोभले ५० हजार डलर प्राप्त गरे ।

१० वर्ष १० महिना १९ दिनको छँदै इन्टरनेसनल चेस मास्टरको उपाधि हासिल गर्ने सबभन्दा कान्छो खेलाडीको कीर्तिमान बनाएका प्रागको लागि उपविजेता हुनु पनि ठूलै उपलब्धि हो । उनी फाइनल पुगेसँगै अर्को वर्ष हुने क्यान्डिडेट्स प्रतियोगिता २०२४ को लागि छनोट भएका छन् ।

क्यानडामा हुने क्यान्डिडेट्समा उत्कृष्ट आठ खेलाडीले प्रतिस्पर्धा गर्नेछन्, जसको विजेताले विश्व चेस च्याम्पियनसिप उपाधिको लागि विश्वविजेता चीनका डिङ लिरेनविरुद्ध अर्को वर्ष प्रतिस्पर्धा गर्नेछ । पाँचपल्टको च्याम्पियन कार्लसेनले उपाधि त्यागेपछि गत वर्ष रुसका इयान नेपोनियत्चीलाई हराएर लिरेन नयाँ विश्व च्याम्पियन भएका थिए ।

यसैपाली नेपाली खेलाडीले कुल १८ लाख ३४ हजार डलर पुरस्कारको चेस विश्वकपमा डेब्यु गर्ने अवसर पायो । राष्ट्रिय चेस च्याम्पियनसिपको विजेता रुपेश जयसवालले चेस ओलम्पियाड २०२२ को प्रदर्शनको आधारमा विश्वकपमा सहभागी हुने अवसर पाएका थिए । उनको चुनौती पहिलो चरणमै अजरबैजानका जीएम गेदिर गुसेनोभले समाप्त पारिदिए । २१२२ रेटेड फिडे मास्टर रुपेशले क्लासिकलको पहिलो खेल हारे पनि २६६१ रेटेड जीएमविरुद्धको दोस्रो खेल बराबरीमा टुंग्याएका थिए ।