वैशाख १९, काठमाडौँ । बैदेशिक रोजगारमा कामदार पठाउने भारत, वांगलादेश, श्रीलंका, पाकिस्तान लगायत एसियाली मुलुकहरुको आ-आफ्नै नियम छ । नेपालले वैदेशिक रोजगारमा जान फ्री भिसा फ्री टिकटको नियम लागु गरेपनि कार्यान्वयन पक्ष नाकाम छ ।
वैदेशिक रोजगार क्षेत्रमा लागतबारे प्रश्न उठ्दै गर्दा नेपालका वैदेशिक रोजगार व्यवसायीहरुले बिदेशका अभ्यासलाई मध्येनजर गर्दै नेपालले फ्री भिसा फ्री टिकटको नीति परिवर्तन गरेर एक महिनाको तलब सेवा शुल्क बापत लिन पाउनुपर्ने नियम ल्याउन माग गर्दै आएका छन् । उनिहरुको माग अनुसार नीति ल्याउने हो भने वैदेशिक रोजगारमा जाने नेपालीहरुले आफ्नो तलब जति छ त्यसै अनुसारको रकम सेवा शुल्क बापत म्यानपावरलाई तिरेर विदेश जान पाउनेछन् ।
यहाँ बैदेशिक रोजगारमा कामदार पठाए वापत लिन पाउने सेवा सुविधाबारे एसियाली मुलुकहरुको अभ्यास के छ थाहा पाउनुहोस्:
क) दक्षिण कोरिया प्रति कामदार: ९९८ अमेरिकी डलर (करिब एक लाख २० हजार ४२८ नेपाली रुपयाँ, हवाई टिकट लगाएतका शिर्षकमा कामदारले तिर्ने गरेको)
ख) ईजरायल प्रति कामदार करिबः एक लाख २५ हजार (हवाई टिकट कामदार आफैले काट्न पर्ने हुँदा मूल्य अनुसार बढी पनि लाग्न सक्ने)
ग) खाडीका ६ राष्ट्र (बढीमा १० हजार लिन पाउने), मलेसिया (निशुल्क)
सन १९८४ मा सेवा शुल्क बापत ४५ दिनको तलव बराबरको रकम वा बढीमा नेपाली ३२ हजार रुपयाँ मध्ये जुन कम हुन आउँछ सोही रकम लिने गरेको । २०१७ मा थप भारतीय रुपया १० हजार (नेपाली १६ हजार रुपयाँ) गरि ४८ हजार नेपाली रुपयाँ र २०२१ मा पुन: थप नेपाली रुपयाँ ८ हजार समेत जम्मा गरि नेपाली रुपया ५६ हजार म्यानपावरले लिन पाउने व्यवस्था रहेको र साथै टिकट कामदार आफैले काटेर जाने व्यवस्था समेत रहेको छ ।
नेपाली रुपयाँ ६ हजार २३०/- मा १३ प्रतिशत भ्याट । त्यसमा अर्को २ प्रतिशत कर जोडेर हुन आउने रकमको ७० प्रतिशत रकम सेवा शुल्क बापत लिन पाउने र प्रशाशनिक खर्च बापत थप तीनसय अमेरिकी डलर स्थानीय म्यानपावरलाई तिर्ने गरेको ।
सेवा शुल्क र टिकट बापत बढिमा ८७ हजार टाका (एक लाख ७ हजार नेपाली रुपयाँ) म्यानपावरलाई तिर्ने गरेको ।
सेवा शुल्क, भिषा र टिकट लगाएतका अन्य खर्च कामदार स्वंयमले खर्च गरी करिब ४ महिना बराबरको तलब त्यहाँको स्थानिय म्यानपावरजरुलाई तिर्ने गरेको ।
एक महिनाको तलब बराबरको रकम कामदारले त्यहाँका स्थानीय म्यानपावर कम्पनीहरुलाई तिर्ने गरेको । भिषा शुल्क, दुई तर्फी हवाई टिकट रोजगारदाता कम्पनीले दिने व्यवस्था गरेको । कामदारले प्राबिधिक सिक्षा तथा सिप बिकास प्राधिकरणको मुल्याङ्कन तालिम पास गर्न र Overseas workers Welfare Administration को सदस्यता शुल्क बापत जम्मा ३७० देखि १३०० डलरसम्म छुट्टै रकम खर्च गर्नुपर्ने हुन्छ । डकुमेन्ट प्रोसेसिङ शुल्क थप १०० अमेरिकी डलरसम्म स्थानीय म्यानपावरलाई तिर्ने गरेको छ ।
१ महिनाको तलब बराबरको रकम स्थानीय म्यानपावरले सेवा शुल्क बापत लिने गरेको ।
भिषा शुल्क र हवाई टिकट गरि म्यानपवार कम्पनीले कामदार पठाउदाँ १,३०० अमेरिकी डलर लिने गरेको ।