१० फाल्गुन २०८१, शनिबार

कोशी प्रदेश

मधेस प्रदेश

बागमती प्रदेश

गण्डकी प्रदेश

लुम्बिनी प्रदेश

कर्णाली प्रदेश

सुदूरपश्चिम प्रदेश

खोटाङ्ग - KTG

स्थानीय तहमा फोहोरमैला व्यवस्थापन प्रयास प्रभावहीन

२६ असार २०७९, आईतवार ०७:२९

असार २६, खोटाङ | खोटाङको दिक्तेल रुपाकोट मझुवागढी नगरपालिकाले अव्यवस्थित तरिकाले ठाडो खोल्सीमा फोहोरमैला फाल्ने गरेको पाइएको छ । दिक्तेल रुपाकोट मझुवागढी नगरपालिका-५ लफ्याङस्थित देउले सामुदायिक वनमा लगेर सिधै खोल्सीमा फोहोरमैला मिल्काएको पाइएको हो ।

फोहोरमैला सिधै खोल्सीमा मिल्काउँदा सोभन्दा मुनिका खोला तथा पानीका मुहान प्रदूषित बनाइरहेको देउले सामुदायिक वन उपभोक्ता समुहका अध्यक्ष सन्तोष घिमिरेले बताए । ‘फोहोरलाई मोहर’ बनाउँदै स्वच्छ, सफा र सुन्दर नगरको नारासहित नगरपालिकाले दिक्तेलबजारमा उत्पादित फोहोरमैला व्यवस्थापनको काम सुरु गरेको थियो । दिक्तेल बजारबाट उत्पादित फोहोरमैला १८ साउन २०७४ देखि १२ किलोमिटर टाढा रहेको देउले सामुदायिक वनमा लगेर मिल्काउन थालिएको थियो । सामुदायिक वनमा हाल डिलबाट सिधै खोल्सा तलतिर फोहोर फाल्ने गरिएको छ । पर्यावरणमा पुग्ने क्षतिको आँकलन नगरी खोल्सामा थुपारिएको फोहोरमैलालाई वर्षाको भलपानीले बगाएर तल्लो बस्तीतिर झारिरहेको देखिन्छ । 

चारैतिर पहिरो गएर बनेको खोल्सीको खोँचको पुछारमा ग्याविन वाल हालेर फोहोरमैला मिल्काउने सर्तमा जग्गा दिइएको भए पनि पर्खाल नहाली फोहोर फाल्न थालिएको अध्यक्ष घिमिरेले बताए । नगरपालिकाले तोकिएको स्थानभन्दा नजिकै अर्को खोल्सामा पनि फोहोर फालिरहेको छ । “तल ग्याविन वाल हालेर पानी निकास नजानेगरी ल्यान्डफिल साइट बनाउन दिइएको हो । तर जथाभावी फोहोरमैला फाल्ने काम भएको छ,” घिमिरेले भने, “फोहोर साप्सु खोलामा मिसिएको छ । डम्पिङसाइट जाने बाटोको स्तरोन्नती गर्नमा नगरको ध्यान गएको छैन ।” 

हाल दिक्तेल बजारबाट खाल्ले हुँदै डम्पिङ साइट पुग्ने कच्ची सडक बनेको छ । यसबाहेक लफ्याङ हुँदै डम्पिङ साइटसम्म पुग्ने अर्को बाटो बनाउने सहमती नगरपालिकाले पुरा नगरेको स्थानीय बताउँछन् । भएका कच्ची सडक स्तरोन्नति नहुँदा कतिपय गाडीले बाटैमा फोहोर फालेर फर्कने गरेको स्थानीय प्रेम श्रेष्ठले बताए । शिशाका टुक्रा जथाभावी मिल्काउँदा गोठालो र घाँसदाउरा गर्ने स्थानीयलाई चोटपटक लाग्ने गरेको छ । “फोहोरमैला तल खोलामा पुगेको छ । तल्लो बस्तीका मान्छेले पिउने पानी दूषित बनाएको छ,” श्रेष्ठले भने, “कतिपय ट्याक्टर बाटो बिग्रेकै ठाउँमा फोहोर फालेर फर्कने गरेको छ । वातावरणमा नकारात्मक असर पुगिरहेको छ । जताततै फोहोरमैला र शिशा मिल्काइएको छ । वस्तुगोठाला, घाँसदाउरा जाने स्थानीयलाई समस्या भइरहेको छ ।” 

कुहिने फोहोरमैलाबाट कम्पोष्ट मल बनाउने, नकुहिने फोहोरमैलालाई प्रशोधन गर्दै पुन: प्रयोगमा ल्याउने तथा पुन: प्रयोगमा ल्याउन नसकिने फोहोरमैलालाई डम्पिङ साइटमा लैजाने भनिएको थियो । तर हाल डम्पिङ साइटमा सड्ने, नसड्ने, पुन: प्रयोगमा आउने, नआउने सबैखालका फोहोरमैलालाई एकै ठाउँमा मिल्काउने गरिएको छ । 

यस्तै, हलेसी तुवाचुङ नगरपालिकाले आर्थिक वर्ष २०७४/०७५ देखि हलेसी बजार नजिकैको नांगेडाँडामा फोहोरमैला व्यवस्थापन सुरु गर्‍यो । नगरपालिकाले फोहोरमैलाको वर्गीकरण गर्दै पुन: प्रयोगमा ल्याउन सकिने शिशाजन्य र कवाडी फोहोरलाई पुःनप्रयोगमा ल्याउने, मल बनाउन सकिने फोहोरलाई मल बनाउन प्रयोग गर्ने र बाँकी रहेको फोहोरलाई डम्पिङ साइटमा लगेर फाल्नेगरी योजना अघि सार्‍यो । तर चर्चा गरेजस्तो फोहोरमैलाको व्यवस्थापन भएको देखिएन । फोहोरमैला फाल्न खनिएका खाल्डो भरिसकिएको छ ।

यस्तै, जन्तेढुंगा गाउँपालिकाले सबै खालका फोहोरमैलालाई एउटै डम्पिङ साइटमा फालिरहेको देखिन्छ । चिसापानीको पुछार मैदानमा सडक नजिकै खाल्डो खनेर फोहोर मैला थुपारिएको छ । खोटाङका अधिकांश स्थानीय तह फोहोरमैला व्यवस्थापनमा असफल देखिएका छन् ।

१० स्थानीय तहमध्ये कतिपय स्थानीय तहले हालसम्म डम्पिङ साइट बनाउने स्थान नै तोक्न सकेका छैनन् भने कतिपयले तोकिएको डम्पिङ साइटमा जथाभावी फोहोरमैला फालिरहेका छन् । कुहिने, नकुहिने र पुन: प्रयोगमा आउने फोहोरमैलालाई अलग-अलग नगरी एकै ठाउँमा लगेर थुपार्दा सरसफाइ अभियान प्रभावहीन देखिएको छ । बढ्दो जनघनत्वका कारण गाउँपालिकाको केन्द्र तथा मुख्य बजारमा फोहोरमैला व्यवस्थापन चुनौतीपूर्ण बन्दै गएको छ । 


प्रतिक्रिया दिनुहोस्

मुख्य समाचार
आजदेखि स्वयम्भू महोत्सव सुरु, मेयर शाहले गरे उद्घाटन कांग्रेस बलियो छ,आन्तरिक व्यवस्थापन गर्न नसक्दा हामी कमजोर देखियो – उपप्रधानमन्त्री सिंह कैलालीमा विषादी सेवन गरेका आमा र छोरीको मृ-त्यु माघ मसान्तसम्म नेपालले ११ खर्ब १५ अर्बको वैदेशिक व्यापार गर्दा ५ खर्ब ६१ अर्ब घाटा अभिनेता दिलीप रायमाझीलाई पितृशोक बिहे भोज खान गएका युवकलाई कुटपिट गरि गरे ह-त्या, ३ जना पक्राउ वर्तमान सरकारको प्रस्तुती दिनप्रतिदिन खस्किँदै गएको छ : अध्यक्ष प्रचण्ड प्रकृति लम्साल प्रकरणमा कोशीका सांसदको आवाज, पूर्वाञ्चल विश्वविद्यालयले विद्यार्थीलाई पढाउने लोकतन्त्रलाई बलियो बनाउनका लागि देशमा सम्भावना र अवसर आवश्यक : गृहमन्त्री लेखक अवैध रूपमा बोकेको अमेरिकी डलर सहित १ जना व्यक्ति पक्राउ पार्टी एक्लौटी रुपमा चलाउन खोजेकाले हामी अलग हुन बाध्य भयौं: जसपाका नेताहरु म्याग्दीको एउटै वडामा ३ जलविद्युत् आयोजनाको निर्माण सुरु सूचना मागेपछि निकालिए शिक्षक, ती शिक्षकलाई पुनर्बहाली गरी सूचना दिन महासङ्घको माग ठुलो मात्रामा अवैध लागू औषधसहित तीन जना युवा पक्राउ कतारमा सडक दुर्घटनामा परी युवा उद्यमी तथा समाजसेवी आचार्यको मृ-त्यु एपिएफका खेलाडी प्रदिप लामाको उपचार भरतपुरमा हुँदै आज पनि एकीकृत समाजवादीको केन्द्रीय कमिटी बैठक बस्दै यस्तो छ, आजको विदेशी मुद्राको विनिमय दर कोशी र गण्डकी प्रदेशका पहाडी भू–भागमा हल्का वर्षाको सम्भावना नीता लेख्छिन्- नेपाल बस्दा करिअर ध्वस्त हुन्छ भन्ने मेन्टालिटी हरेक नेपालीको छ