काठमाडौँ | राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगले सोमबार रूपन्देही कारागारको अनुगमन गरेको छ। आयोगकी आयुक्त लिली थापासहितको टोलीले करिब २५० कैदी राख्ने क्षमताको कारागारमा हाल ७०० बढी कैदी रहेको पाइएको छ। यसलाई न्यूनतम मानवअधिकारको उल्लंघन मानिएको छ। कारागार अनुगमन गरेपछि पत्रकारहरूसँग कुराकानी गर्दै आयुक्त थापाले क्षमताभन्दा बढी कैदी राखेको पाइएको बताइन्।
आयोगकी आयुक्त थापाले भनिन्, “७०० कैदीलाई व्यवस्थापन गर्न कारागार प्रमुखलाई धन्यवाद दिन्छु, तर क्षमताभन्दा बढी कैदी राख्नु सरकारको कमजोरी हो।”
अनुगमनका क्रममा आयोगले राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका सभापति रवि लामिछानेसँग पनि भेट गरेको थियो। ‘उहाँले अहिलेसम्म घुमफिर (बाहिर हिँडडुल) गर्न पाएको छैन। बाहिर गएर स्वच्छ हावा लिन पाउनुपर्यो, पत्रपत्रिका पढ्न पाउनुपर्यो, न्युज सुन्न पाउनुपर्यो भन्ने कुरा गर्नुभयो,’ उनले भनिन्, ‘उहाँले कानुनी सहायता पनि लिन नपाएको, मुद्दा लड्न कानुन व्यवसायीसँग भेट्न नपाएको, आफ्ना कार्यकर्तासँग पनि भेट्न नपाएकोजस्ता कुरा पनि सुनाउनुभयो।’
उनलाई कारागारमा ४२० स्क्वायर फिटको छुट्टै कोठामा राखिएको छ जहाँ अट्याच शौचालय छ। तर शौचालयमा पूर्ण गारो नहुँदा समस्या देखिएको छ। कोठामा दुई वटा पंखा, एउटा खाट र एउटा टेबुल छ। एसी वा कुलर छैन, यद्यपि रास्वपाका एक पदाधिकारीले ‘कुलर छ तर तातो हावा फाल्ने’ बताए।
झ्यालमा राखिएको प्लाइउड सुरक्षा कारणले राखिएको हो, जुन आयोगले हटाउन अनुरोध गरेको छ र प्रशासनले त्यसमा सहमति जनाएको छ।
रूपन्देही कारागारको अवस्था बारे आयोगले चाँडै सार्वजनिक धारणा दिने तयारी गरेको छ।