माघ २८, दार्चला । नेपालमा चलेको १० बर्षे गृहयुद्धका कारण विभिन्न संरचनाहरु ध्वस्त भएका थिए ।
मुलुकमा शान्ति स्थापना पछि आर्थिक बर्ष २०६५/६६ बाट पुनर्निमाण तथा पुर्नस्थापन कार्यक्रम लागु भएको थियो भेन आर्थिक बर्ष २०६८/६९ बाट शान्तिका लागि विकास निर्माण कार्यक्रम लागु भएको थियो ।
तर शान्तिका लागि विकास निर्माण लागु भएको छ बर्ष वितिसक्दा पनि हालसम्म कुनै योजना सम्पन्न भएका छैनन् । शान्तिका लागि विकास निर्माण कार्यक्रम अन्तरगत बनेका धारी गाविसको धारीपाटा मावि धारी, धुलीगडा गाविसको देबी निमावी गडीगाड र लटिनाथ निमावि बोहरीगाउँको विद्यालय भवन सम्पन्न भएको भएपनि डिजायन स्टमेट अनुसार रङ्गरोगन तथा फिनिसिङ गर्न बाँकी रहेकाले ति विद्यालयहरु हस्तान्तरण गर्न बाँकी रहेको र १४ वटा योजनाहरु क्रमाङ्गत रुपमा चलिरहेका जिल्ला प्राविधिक कार्यालयका इन्जिनियर मदनराज जोशीले जानकारी दिए ।
पुनर्निमाण तथा पुर्नस्थापन कार्यक्रम अन्तरगत हालसम्म १२ गाविस भवन, स्वास्थ्य चौकी भवन २, क्याम्पस १, विद्यालय भवन १, क्याम्पस १ र एउटा जिल्ला विकास समितिको गोदाम घर निर्माण सम्पन्न भएका छन् भने ६ गाविस भवन, जिल्ला प्राविधिक कार्यालय १, खानेपानी योजना २, विद्यालय भवन १५ र एक क्याम्पस निर्माणाधिन अवस्थामा रहेको जिल्ला प्राविधिक कार्यालयका इन्जिनियर जोशीले बताए ।
चालु आर्थिक बर्षमा पुनर्निमाण तथा पुर्नस्थापनका लागि पाँच वटा नयाँ र २० वटा क्रमाङ्गत योजना लागु भएका छन् । ती मध्ये १८ योजनाको सम्झौता गरिसकेको र ७ वटाको बाँकी रहेका छन् इन्जिनियर जोशीले भने ‘प्रत्येक बर्ष नयाँ योजना थपिएका हुन्छन्, पुराना योजनाहरुको रकम पनि घटेर नयाँ योजनाहरुमा थपिन्छ, बजेट घटेपछि क्रमाङ्गगत योजनाहरु लम्बीने गरेको हो ।’
बजेटको निश्चित सीमा हुन्छ, नयाँ सरकार फेरीने बेला योजनाहरुपनि नयाँ बनेर आउँदा बजेट अभावका कारण पुराना क्रमाङ्गगत योजनाहरु प्रभावित बन्ने गरेका हुन् । सामान्यतया तीन बर्षको अवधीमा क्रमाङ्गत योजनाहरु सम्पन्न गर्नु पर्ने भएपनि ती योजनाहरुमा बजेट सानो सानो बजेट आइरहेकाले योजना सम्पन्न हुन नसकेको हो ।
१२ गाविस भवन निर्माण गरिए, ६ वटा निर्माणधिन अवस्थामा, १३ गाविस भवन निर्माण गर्न बाँकी ।।
नेपाल सरकार शान्ति तथा पर्नुनिर्माण मन्त्रालयले शसस्त्र द्वन्दका बेला भएको क्षतिको पुनर्निमाण तथा पुर्नस्थापन गरिरहेको छ । दार्चुला जिल्लामा द्वन्दका क्रममा क्षती पुगेका दार्चुला जिल्लाका ३१ वटा गाविसहरुमध्ये हालसम्म १२ वटा गाविस भवन निर्माण सम्पन्न भएका छन् भने ६ वटा गाविस भवन निर्माणाधिन अवस्थामा रहेका छन् ।
आर्थिक बर्ष २०६५/६६ बाट लागु भएको पुर्ननिर्माण तथा पुर्नस्थापन कार्यक्रम अन्तरगत दार्चुला जिल्लाका हिकिला, खरकडा, लाली, शंकरपुर, हुनैनाथ, गोकुलेश्वर, धाप, ग्वानी, ब्रह्मदेब, इयरकोट, तपोवन र सिप्टी गाविस भवन निर्माण सम्पन्न भएका छन् । त्यसैगरी लटिनाथ, गुल्जर, धारी, शिखर, खार, र पीपलचौरी गाविस निर्माणाधिन अवस्थामा रहेका छन् भने अझै द्वन्दकालमा क्षती भएका १३ गाविस भवन पुनर्निमाण गर्न बाँकी रहेको जिल्ला प्राविधिक कार्यालय दार्चुलाले जनाएको छ ।