भदौ २१, काठमाडौँ | जापानी इन्सेफलाइटिस एक भाइरल संक्रमण हो । जसले मस्तिष्कलाई सुन्नाइदिन्छ । यो भाइरस फ्लेभिभाइरसबाट संक्रमित लामखुट्टेको टोकाइबाट सर्छ।
सामान्यतया एशिया र पश्चिम प्रशान्त क्षेत्रमा पाइन्छ। ग्रामीण र कृषि क्षेत्रका मानिसहरू यो रोगबाट बढी पीडित हुने सम्भावना छ। यसबाट बालबालिका सबैभन्दा बढी पीडित हुन्छन् । २५० मध्ये १ जनामा मात्र इन्सेफलाइटिस भएको पत्ता लागेको छ। धेरै जसो केसहरू धेरै सामान्य हुन्छन्, तर केही अवस्थामा मस्तिष्क सुन्निन सक्छ । एक्कासी टाउको दुख्ने, उच्च ज्वरो आउने, बान्ता हुने, चक्कर लाग्ने र विचलित हुने जस्ता लक्षणहरूको लागि ध्यान दिनुपर्छ । यस्ता लक्षण बारम्बार देखिएमा डाक्टरसँग परामर्श लिनुपर्छ ।
उपचार कसरी गरिन्छ?
यो भाइरस विरुद्ध खोप उपलब्ध छ। बच्चालाई जापानी इन्सेफलाइटिस भाइरस लाग्ने सम्भावना छ, यो पहिले नै खोप लगाउन सिफारिस गरिन्छ। यो खोप २८ दिनको अन्तरमा दुई डोजमा लिनुपर्छ।
यसले ९०% भन्दा बढी सुरक्षा प्रदान गर्दछ। यदि तपाइँ यो संक्रमित भएमा डाक्टरले पहिले स्पाइनल ट्याप गरेर र भाइरस एन्टिजेन्सको लागि सेरेब्रोस्पाइनल फ्लुइड परीक्षण गरेर निदान गर्नेछन् ।
संक्रमणको मात्रा थाहा पाउन रगत परीक्षण पनि गरिन्छ। उपचारमा दुखाइ कम गर्ने, एन्टिपाइरेटिक्स, प्रशस्त तरल पदार्थहरू समावेश गरिन्छन् ।
यसले पक्षाघात पनि हुन सक्छ, बौद्धिक वा व्यवहार प्रभावित हुन सक्छ। तसर्थ, बिरामीलाई सहयोगी हेरचाह प्रदान गर्न धेरै महत्त्वपूर्ण हुन्छ ।
यदि तपाईं अचानक टाउको दुखाइ, उच्च ज्वरो, बान्ताको अनुभव गर्दै हुनुहुन्छ; तपाईंले डाक्टरसँग परामर्श गर्नुपर्छ। यो जापानी इन्सेफलाइटिस को लागी केहि संकेत हुन सक्छ।
यदि गर्भवती महिलाले यो उपचार गराएमा भ्रुणलाई हानि पु¥याउन सक्छ। खोपले सुई लगाइएको क्षेत्रमा हल्का दुखाइ र अस्थायी रातोपन निम्त्याउन सक्छ।
बिरामीले केही हप्ता पूर्ण ओछ्यानमा आराम गर्नुपर्छ र प्रशस्त तरल पदार्थ सेवन गर्नुपर्छ। स्वस्थ र पौष्टिक आहार सेवन गर्नुपर्छ । पक्षघात, वान्ता, कमजोरी र बारम्बार चोटपटक लाग्ने व्यक्तिहरूको लागि उचित हेरचाह गर्नुपर्छ।
अवस्थाको गम्भीरतामा निर्भर गर्दै रिकभरी अवधि केही हप्ता हुन सक्छ।