२९ आश्विन २०८१, मंगलवार

कोशी प्रदेश

मधेस प्रदेश

बागमती प्रदेश

गण्डकी प्रदेश

लुम्बिनी प्रदेश

कर्णाली प्रदेश

सुदूरपश्चिम प्रदेश

स्वास्थ्य

किन बढ्दैछ विश्वभर प्रोस्टेट क्यान्सर ?

१३ बैशाख २०८१, बिहीबार ०२:५९

बैशाख १३, काठमाडौँ | मेडिकल जनरल ल्यान्सेटको पछिल्लो प्रतिवेदन अनुसार विश्वभर प्रोस्टेट क्यान्सरका घटना बढिरहेका छन् । ल्यान्सेटले यस रिपोर्टमा सन् २०२० मा प्रोस्टेट क्यान्सरका नयाँ केस १४ लाख रहेकोमा सन् २०४० मा २९ लाख पुग्ने बताएको छ ।

यस रिपोर्टले ११२ देशहरूमा पुरुषहरूमा सामान्य क्यान्सर हो र कुल क्यान्सरका १५ प्रतिशत प्रोस्टेट क्यान्सर छन् ।

सन् २०२० मा प्रोस्टेट क्यान्सरबाट विश्वभर ३ लाख ७५ हजार पुरुषको मृत्यु भएको अनुमान गरिएको छ भने सन् २०४० सम्ममा यो मृत्युमा ८५ प्रतिशतले वृद्धि हुनेछ । यो पुरुषमा क्यान्सरको कारण मृत्युको पाँचौं कारण हो ।

प्रोस्टेट भनेको के हो?

प्रोस्टेट पुरुष प्रजनन प्रणाली को एक भाग हो र मूत्राशय को तल स्थित हुन्छ छ । ४५ देखि ५० वर्षको उमेरपछि पुरुषमा प्रोस्टेटसम्बन्धी समस्या देखिने चिकित्सकहरू बताउँछन् तर यसको मतलब यो क्यान्सर हो भन्ने होइन । जब यो बढ्न थाल्छ, डाक्टरहरूले पीएसए परीक्षण सिफारिस गर्छन् । अनुसन्धानपछि मात्र क्यान्सरको आशंका देखिएपछि थप परीक्षण गरी नतिजाअनुसार उपचार सुरु गरिन्छ ।

बिस्तारै बढ्छ प्रोस्टेट क्यान्सर 

यो रोग उमेर बढ्दै गएपछि देखा पर्छ र यो बिस्तारै बढ्दै गएको छ अर्थात यो क्यान्सर शरीरमा बिस्तारै बढ्दै जान्छ । यसबाहेक, थाइराइड क्यान्सर र केहि प्रकारका स्तन क्यान्सरहरू छन् जुन शरीरमा बिस्तारै बढ्दै जान्छ । मानिसको औसत उमेर बढ्दै जाँदा प्रोस्टेट क्यान्सरका केस पनि देखा पर्न थाल्छन् ।

पुरुषको उमेर बढ्दै जाँदा प्रोस्टेट क्यान्सरका बिरामी बढ्दै गएको बताउँछन् । यसको कारण पनि आनुवंशिक नै हो । एकै समयमा, शाकाहारी वा शाकाहारीहरूको तुलनामा मांसाहारी मानिसहरूमा क्यान्सरको जोखिम बढी हुन सक्छ । 

यो क्यान्सर पश्चिमी देशहरूमा बढी देखिन्छ किनभने यो जीवनशैलीसँग सम्बन्धित छ जसमा जंक फूड, धुम्रपान, मदिरा सेवन आदि खाने बानीहरू समावेश छन् जसले क्यान्सरको जोखिम बढाउँछ ।  ल्यान्सेटको प्रतिवेदनले प्रोस्टेट क्यान्सर ढिलो पत्ता लाग्ने र न्यून वा मध्यम आय भएका देशहरूमा पनि ढिलो निदान हुनुको कारण विश्वभर नै देखिएको छ ।

रोगको लक्षण

यदि कसैको परिवारमा क्यान्सरको इतिहास छ भने, चिकित्सकहरूले परीक्षण गर्न सिफारिस गर्छन् । प्रोस्टेट क्यान्सरको कुनै लक्षण नदेखिने चिकित्सकहरू बताउँछन् । डाक्टरहरूका अनुसार पीएसए लेभल व्यक्तिको उमेरमा पनि भर पर्छ । अमेरिकी सरकारको आधिकारिक वेबसाइट नेशनल क्यान्सर इन्स्टिच्युटका अनुसार पीएसए स्तर न सामान्य हो न असामान्य । पहिले 4.0ng/mL वा तल सामान्य मानिन्थ्यो। तर यो भन्दा कम स्तरमा प्रोस्टेट क्यान्सर भएको देखियो र यो भन्दा बढी अर्थात् १०ng/mL सम्म भएकामा यो देखिएको थिएन ।

चिकित्सकहरुका अनुसार सुरुमा बारम्बार पिसाब लाग्ने, पिसाब बगिरह्नु, पिसाबमा रगत बग्नु जस्ता समस्या भएमा पिएसए टेस्ट गराइन्छ । यदि क्यान्सर पत्ता लाग्यो र फैलिएको छ भने, क्यान्सर हड्डीमा जान्छ, त्यसपछि यी समस्या हुन सक्छ ।

औषधिको उपलब्धता

रगत परीक्षणबाट प्रोस्टेट क्यान्सर पत्ता लगाउन सकिने र अधिकांश प्रयोगशालामा यो सुविधा उपलब्ध रहेको चिकित्सकहरू बताउँछन् । प्रोस्टेट ठूलो भएमा इमेजिङ, अल्ट्रासाउन्ड र एमआरआई पनि गरिन्छ । प्रारम्भिक चरणमा बिरामीको रोबोटिक शल्यक्रिया गरेर त्यो भाग निकालिन्छ तर स्टेज अगाडी बढेमा हर्मोन थेरापी दिइने र बिरामीको अवस्था हेरेर उपचार गर्ने गरेको डाक्टर एसभीएस बताउँछन् ।

क्यान्सर वंशाणुगत पनि हुने रोग हो अर्थात तपाईको परिवारमा कसैलाई क्यान्सर भएमा सदस्यलाई क्यान्सर हुने सम्भावना रहेको चिकित्सकहरु बताउँछन् । यस्तो अवस्थामा कुनै परिवारमा प्रोस्टेट क्यान्सर वा अन्य कुनै क्यान्सर भएमा परीक्षण गराउनुपर्ने चिकित्सकको सुझाव छ ।

यदि परिवारमा कसैलाई प्रोस्टेट क्यान्सर भएको छ भने, परिवारका पुरुष सदस्यहरूले ४५ वर्षको उमेर पछि प्रत्येक दुई वर्षमा पीएसए परीक्षण गराउनुपर्छ ।  ल्यान्सेट प्रतिवेदनका अनुसार सन् २०२० पछि पूर्वी एसिया, दक्षिण अमेरिका, पूर्वी युरोप, उत्तर अमेरिका जस्ता देशहरूमा पनि प्रोस्टेट क्यान्सर र मृत्यु हुनेको संख्या बढिरहेको छ । 

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

मुख्य समाचार
गौशाला धर्मशाल सम्बन्धमा हामीमाथि अन्याय भयो : मारवाडी सेवा समिति सरकारद्धारा उच्चस्तरीय आर्थिक क्षेत्र सुधार सुझाव आयोग गठन प्रधानमन्त्री ओलीद्वारा ‘समृद्धिको अन्तर्वस्तु’ लोकार्पण कर्मचारी सञ्चय कोष र नेपालप्रहरी श्रीमती संघबाटउद्धार कोषमा रकमहस्तान्तारण देश बचाउन तेस्रो जनआन्दोलन आवश्यक छ : प्रभु साह बजार अनुगमनका क्रममा अभद्र व्यवहार गर्नेमाथी कारवाही हुने श्रमिकको मुद्दासाझा समस्याको रुपमा देखिएको छ : अर्थमन्त्री पौडेल पुण्य गौतममाथि रड प्रहार, आइसीयुमा उपचार हुँदै हत्या आरोपमा झापामा नाबालकसहित ३ जना पक्राउ राष्ट्रपति पौडेलसमक्ष मुस्लिम र थारु आयोगले गरे प्रतिवेदन पेश महानगरद्धारा बजार अनुगमन : २२ वटामा म्याद गुज्रिएका सामान भेटिए मन्त्रिपरिषद्को बैठक बालुवाटारमा बस्दै कांग्रेसलाई एक्लै बहुमत ल्याउनसक्ने पार्टी बनाउँछौं : डा.शेखर कोइराला दशैंपछि आन्दोलन गर्ने गोर्खा सैनिकको चेतावनी, सरकारलाई दिए धम्की मन्त्रीपरिषद् बैठकका २१ निर्णय सार्वजनिक एनपीएल अक्सन : प्रतिस जिसी १५ लाखमा विराटनगर किंग्समा आबद्ध नवनियुक्त प्रधानन्यायाधीश राउतले लिए पद तथा गोपनीयताको शपथ रविजीले ओलीले भने अनुसार काम गरे भने सहकारी ठगीमा कारबाही हुँदैन, त्यो प्रतिवेदन च्याँखे होः दीपशीखा नवनियुक्त प्रधानन्यायाधीश राउतले आज शपथ लिदैं आगामी निर्वाचनमा माओवादी केन्द्रले गठबन्धन नगर्ने :- अध्यक्ष प्रचण्ड