दक्षिणकाली Sajhasabal दक्षिणकाली
१९ आश्विन २०८१, शनिबार
अछाम - ACM

ख्यातीप्राप्त दक्षिणकाली मन्दिर

१९ असार २०७३, आईतवार १२:४६

दक्षिणकाली नेपालको बागमती अञ्चलको काठमाडौं जिल्लाको एक गाँउ विकास समिति हो। यो ठाउंमा ८२२ वटा घर छन्। काठमाण्डौ शहरको कोलाहल र दुषित वातावरणबाट टाढा यो गाउँ प्राकृतिकरूपमा धनी छ । दक्षिणतिर छैमले, पश्चिमतिर टल्कुडुँडेचौर, उत्तरतिर शेषनारायण र पूर्वतिरको केहि भाग सेतिदेवी गाविसले छोएको यस गाउँ अत्यन्त मनोरम वातावरणमा रहेको छ । यो गाउँमा माता दक्षिणकालीको मन्दिर रहेको छ । जुन विश्वप्रख्यात छ । विशेष गरेर शनिवार र म‌ंगलबारका दिन यस मन्दिरमा ठूलो भिड लागेको हुन्छ । मन्दिरको माथिपट्टी माताको मन्दिर रहको छ । दक्षिणकालीमा विशेष गरेर नेवारी वस्ती रहेको छ । दक्षिणकाली गाउँ मै गोपालेश्वर महादेवको मन्दिर पनि रहेको छ । पुरातात्विक हिसाबले यस मन्दिरले पनि आफ्नै महत्व राखेको छ । यसैगरी यसै गाउँ विकास समितिमा वडा नं‍ १मा पर्ने कोटालटोलमा एसियाकै महत्वपूर्ण नृत्यशैलीमा उभिएको गणेशको मन्दिर रहेको छ जसलाई स्थानीयबासीहरू गोर गणेश मन्दिर भन्ने गर्दछन् ।

भगवान शिवका पत्नी पार्वतीलाई गौरी पनि भनिने र उनैका पुत्र भएका कारण गोर गणेश भएको हो भन्ने स्थानीय कथन रहेको छ । यसै गरी दक्षिणकाली वडा नं २ जसमा कोछुटोल पर्दछ जहाँ तिलविक्रमेश्वर महादेवको मन्दिर रहेको छ । अत्यन्तै पूरानो यस मन्दिरमा बुढानीलकण्ठ भगवानको हुबहु सानो आकारको बुढानीलकण्ठ समेत प्रतिस्थापित रहेको छ । यसैगरी वडा नं‍ ३मा कोटघर, हिर्गा, भिमसेन मन्दिर, झम्केश्वरी मन्दिर लगायतका स्थानहरू छन् जुन फर्पिङ शहरको मुख्य चोक एवम् एतिहासिक दरबार क्षेत्र (लायकु) का रूपमा चिर परिचित छ । यसै झम्केश्वरी मन्दिरको पछाडि पट्टी एतिहासिक भगवती मन्दिर समेत रहेको छ । दक्षिणकाली वडा न‌ं ४को ऐतिहासिक कमलपोखरीको आफ्नै अस्तित्व रहेको छ । एसिया कै सबैभन्दा ठूलो सरस्वतीको मुर्ति यसै स्थानमा रहेको छ । करिब १२०० वर्ष पहिला चोरी भएको यस स्थानको यो मुर्ति चोरले चोर्न नसकि टाउको मात्र चोरेर लगेको र १२०० वर्षपछि विदेशबाट फिर्ता ल्याई हाल संग्रहालयमा सुरक्षित राखिएको छ भने टाउको नभएको सरस्वतीको मूर्ति र गणेशजीको मुर्तिको दर्शन भने आज पनि हामी गर्न सक्छौ । यसै गरी यसै दक्षिणकाली गाविस अन्तर्गत नै पश्चिमतर्फ महालक्ष्मी मन्दिर पनि छ । प्रत्येक महिनाको कार्तिक पूर्णिमाका दिन यहाँ विशेष मेला लाग्ने गर्दछ । आफ्नो मनोकांक्षा पूरा हुनेहरूले यहाँ त्यस दिन भातबाट बनाईएको विशेष बस्तु (गोजाः) यस मन्दिरमा चढाइने गरिन्छ । कार्तिक पूर्णिमादेखि लगातार ४ दिनसम्म महालक्ष्मी लगायतको विशेष कार्तिक नाच नचाइने परम्परा हालसम्म जीवित नै छ । 

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

मुख्य समाचार
आगामी निर्वाचनमा माओवादी केन्द्रले गठबन्धन नगर्ने :- अध्यक्ष प्रचण्ड व्यवस्था र सरकार दुवै फाल्नुपर्छ: ज्ञानेन्द्र शाही परराष्ट्रमन्त्री डा. राणा आज स्वदेश फर्कँदै जिम्मेवारी हेरफेरले राप्रपामा विवाद बल्झियो एमाले सांसद शाहीले गरे बालेनको आलोचना : बाढीमा खै उद्धार गरेको ? प्रधानमन्त्रीले अङ्ग्रेजी नआएर ‘डाँफेज’ र ‘गैंडाज’ शब्द प्रयोग गर्नुभएको होइन: शंकर पोखरेल अनेरास्ववियु क्रान्तिकारीको आजको बन्दसत्र स्थगित   अनेरास्ववियु क्रान्तिकारीको महाधिवेशनमा भद्रगोल, पार्टीले हस्तक्षेप गर्दै अखिल क्रान्तिकारी सम्मेलनमा आज पनि झडप, हलमा हात हालाहाल सरकारको योजना : दुई दिनभित्र खोज-उद्धार सकेर बाढीपहिरो पीडितलाई राहत सिन्धुपाल्चोक केन्द्रबिन्दु भएर भूकम्पबल्खुका बाढीपीडितहरूसँग प्रचण्डको अन्तरक्रिया प्रधानमन्त्री ओलीबाट क्षतिग्रस्त एमाले केन्द्रीय कार्यालयको अवलोकन राजेन्द्र लिङ्देन भन्छन्- विपदको क्षति न्युन गर्न सरकार चुक्यो प्रधानमन्त्री ओलीले पत्रकार सम्मेलन गर्दै अखिल क्रान्तिकारीको सम्मेलनस्थलमा कुर्सी हानाहान र कुटाकुट दुर्गा प्रसाईंको बन्दीप्रत्यक्षीकरण मुद्दा ‘हेर्न नमिल्नेमा’, अर्को सुनुवाइ मंगलबार वायुसेवा संचालक संघले सरकार र यात्रुलाई झुक्कायो, झुटो प्रचारमा मन्त्री ! धादिङ र काभ्रेका प्रमुख जिल्ला अधिकारीको सरुवा प्रधानमन्त्री ओली आज स्वदेश फर्किदै कोशी ब्यारेजको जलसतह आधा घट्यो