दक्षिणकाली Sajhasabal दक्षिणकाली
२० आश्विन २०८१, आईतवार
अछाम - ACM

ख्यातीप्राप्त दक्षिणकाली मन्दिर

१९ असार २०७३, आईतवार १२:४६

दक्षिणकाली नेपालको बागमती अञ्चलको काठमाडौं जिल्लाको एक गाँउ विकास समिति हो। यो ठाउंमा ८२२ वटा घर छन्। काठमाण्डौ शहरको कोलाहल र दुषित वातावरणबाट टाढा यो गाउँ प्राकृतिकरूपमा धनी छ । दक्षिणतिर छैमले, पश्चिमतिर टल्कुडुँडेचौर, उत्तरतिर शेषनारायण र पूर्वतिरको केहि भाग सेतिदेवी गाविसले छोएको यस गाउँ अत्यन्त मनोरम वातावरणमा रहेको छ । यो गाउँमा माता दक्षिणकालीको मन्दिर रहेको छ । जुन विश्वप्रख्यात छ । विशेष गरेर शनिवार र म‌ंगलबारका दिन यस मन्दिरमा ठूलो भिड लागेको हुन्छ । मन्दिरको माथिपट्टी माताको मन्दिर रहको छ । दक्षिणकालीमा विशेष गरेर नेवारी वस्ती रहेको छ । दक्षिणकाली गाउँ मै गोपालेश्वर महादेवको मन्दिर पनि रहेको छ । पुरातात्विक हिसाबले यस मन्दिरले पनि आफ्नै महत्व राखेको छ । यसैगरी यसै गाउँ विकास समितिमा वडा नं‍ १मा पर्ने कोटालटोलमा एसियाकै महत्वपूर्ण नृत्यशैलीमा उभिएको गणेशको मन्दिर रहेको छ जसलाई स्थानीयबासीहरू गोर गणेश मन्दिर भन्ने गर्दछन् ।

भगवान शिवका पत्नी पार्वतीलाई गौरी पनि भनिने र उनैका पुत्र भएका कारण गोर गणेश भएको हो भन्ने स्थानीय कथन रहेको छ । यसै गरी दक्षिणकाली वडा नं २ जसमा कोछुटोल पर्दछ जहाँ तिलविक्रमेश्वर महादेवको मन्दिर रहेको छ । अत्यन्तै पूरानो यस मन्दिरमा बुढानीलकण्ठ भगवानको हुबहु सानो आकारको बुढानीलकण्ठ समेत प्रतिस्थापित रहेको छ । यसैगरी वडा नं‍ ३मा कोटघर, हिर्गा, भिमसेन मन्दिर, झम्केश्वरी मन्दिर लगायतका स्थानहरू छन् जुन फर्पिङ शहरको मुख्य चोक एवम् एतिहासिक दरबार क्षेत्र (लायकु) का रूपमा चिर परिचित छ । यसै झम्केश्वरी मन्दिरको पछाडि पट्टी एतिहासिक भगवती मन्दिर समेत रहेको छ । दक्षिणकाली वडा न‌ं ४को ऐतिहासिक कमलपोखरीको आफ्नै अस्तित्व रहेको छ । एसिया कै सबैभन्दा ठूलो सरस्वतीको मुर्ति यसै स्थानमा रहेको छ । करिब १२०० वर्ष पहिला चोरी भएको यस स्थानको यो मुर्ति चोरले चोर्न नसकि टाउको मात्र चोरेर लगेको र १२०० वर्षपछि विदेशबाट फिर्ता ल्याई हाल संग्रहालयमा सुरक्षित राखिएको छ भने टाउको नभएको सरस्वतीको मूर्ति र गणेशजीको मुर्तिको दर्शन भने आज पनि हामी गर्न सक्छौ । यसै गरी यसै दक्षिणकाली गाविस अन्तर्गत नै पश्चिमतर्फ महालक्ष्मी मन्दिर पनि छ । प्रत्येक महिनाको कार्तिक पूर्णिमाका दिन यहाँ विशेष मेला लाग्ने गर्दछ । आफ्नो मनोकांक्षा पूरा हुनेहरूले यहाँ त्यस दिन भातबाट बनाईएको विशेष बस्तु (गोजाः) यस मन्दिरमा चढाइने गरिन्छ । कार्तिक पूर्णिमादेखि लगातार ४ दिनसम्म महालक्ष्मी लगायतको विशेष कार्तिक नाच नचाइने परम्परा हालसम्म जीवित नै छ । 

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

मुख्य समाचार
नवनियुक्त प्रधानन्यायाधीश राउतले लिए पद तथा गोपनीयताको शपथ रविजीले ओलीले भने अनुसार काम गरे भने सहकारी ठगीमा कारबाही हुँदैन, त्यो प्रतिवेदन च्याँखे होः दीपशीखा नवनियुक्त प्रधानन्यायाधीश राउतले आज शपथ लिदैं आगामी निर्वाचनमा माओवादी केन्द्रले गठबन्धन नगर्ने :- अध्यक्ष प्रचण्ड व्यवस्था र सरकार दुवै फाल्नुपर्छ: ज्ञानेन्द्र शाही परराष्ट्रमन्त्री डा. राणा आज स्वदेश फर्कँदै जिम्मेवारी हेरफेरले राप्रपामा विवाद बल्झियो एमाले सांसद शाहीले गरे बालेनको आलोचना : बाढीमा खै उद्धार गरेको ? प्रधानमन्त्रीले अङ्ग्रेजी नआएर ‘डाँफेज’ र ‘गैंडाज’ शब्द प्रयोग गर्नुभएको होइन: शंकर पोखरेल अनेरास्ववियु क्रान्तिकारीको आजको बन्दसत्र स्थगित   अनेरास्ववियु क्रान्तिकारीको महाधिवेशनमा भद्रगोल, पार्टीले हस्तक्षेप गर्दै अखिल क्रान्तिकारी सम्मेलनमा आज पनि झडप, हलमा हात हालाहाल सरकारको योजना : दुई दिनभित्र खोज-उद्धार सकेर बाढीपहिरो पीडितलाई राहत सिन्धुपाल्चोक केन्द्रबिन्दु भएर भूकम्पबल्खुका बाढीपीडितहरूसँग प्रचण्डको अन्तरक्रिया प्रधानमन्त्री ओलीबाट क्षतिग्रस्त एमाले केन्द्रीय कार्यालयको अवलोकन राजेन्द्र लिङ्देन भन्छन्- विपदको क्षति न्युन गर्न सरकार चुक्यो प्रधानमन्त्री ओलीले पत्रकार सम्मेलन गर्दै अखिल क्रान्तिकारीको सम्मेलनस्थलमा कुर्सी हानाहान र कुटाकुट दुर्गा प्रसाईंको बन्दीप्रत्यक्षीकरण मुद्दा ‘हेर्न नमिल्नेमा’, अर्को सुनुवाइ मंगलबार वायुसेवा संचालक संघले सरकार र यात्रुलाई झुक्कायो, झुटो प्रचारमा मन्त्री !