सन्तोषकुमार गुप्ता । कात्तिक १५, देउखुरी । लमहीको वसपार्कमा निःशुल्क कण्डम लैजानेहरुको चहलपहल थियो । राष्ट्रिय कण्डम दिवशको अवसरमा उपहार स्वरुप यहाँ कण्डम वाँडीएको हो । तर, कण्डमको नाम सुन्दा वित्तिकै नाकै खुम्च्याउनेहरु पनि भेटीए । कण्डम प्रति अझै पनि मानिसहरुको संकुचीत धारणा छ । यो धारणा सुस्त सुस्त परिवर्तन हुन थालेको अभियानकर्ताहरुले वताउने गरेका छन् । राष्ट्रियकमण्डम दिवशको अवसरमा उपहार स्वरुप वसपार्कमा वाँडन राखीएको कण्डम पत्रिकाले प्याक गरीएको थियो ।

किन प्याक गरिएको भन्ने प्रश्नमा नेपाल यौन रोक तथा एड्स अनुसन्धान केन्द्र लमहीका कार्यक्रम संयोजक वसन्त आचार्यले भन्नुभयो‘सार्वजनिक रुपमा कण्डम लैजान हिचकिचाउने मानिस पनि छन्, उनिहरुको सजिलोकोलागी पनि पत्रिकाले प्याक गरेर कण्डम वितरण गरेका हौं ।’ कतिपय यूवा स्वस्फुर्त कण्डम खोज्दै आए । केहीले भने कण्डम भन्दा वित्तिकै नाक नै खुम्च्याए । कण्डम वितरणमा भने किशोरीहरु खटीएका थिए ।‘जमाना कहाँ पुगीसक्यो, अझै कण्डम भन्दा वित्तिकै लजाउनेहरु पनि छन्’शारदा विकले भन्नुभयो–‘यौनरोग र एचआईभि वाट वच्न यो भन्दा उत्तम उपाए अरु केही छैन् । दिवशको नारानै दोहोरो सुरक्षाकालागी कण्डममा पहुँच बढाऔं राखीएको छ । वस पार्कवाट मात्रै तिन हजार कण्डम वितरण गरिएको छ । सार्वजनिक सवारी साधनका चालक, सहचालक, वटुवा लगाएतका सर्वसाधारणले कण्डम लगेका छन् । तर, कण्डम लैजानेमा सवै पुरुष छन् । महिलाहरुले कण्डम भने लगेका छैनन् ।‘पुरुषहरुले मात्रै कण्डम लग्नु भएको छ’कार्यक्रम संयोजक वसन्त आचार्यले भन्नुभयो–‘कण्डम वितरणमा महिलाहरु खटीएपनि लैजानेमा महिला छैनन् ।’ कण्डम प्रतिको संकुचीत धारणा हटाउन अझै सचेतना कार्यक्रमको आवश्यक्ता छ ।

विद्यालय स्तर र अभियभाक तहमा पनि सचेतना मुलक कार्यक्रम चलाउनु पर्ने आवश्यक्ता औंल्याइएको छ । कण्डमका वारेमा दिवशको अवसरमा मात्रै वहश गर्नेभन्दा पनि हरेक चरणमा यसको सही सुदुपयोगका वारेमा कार्यक्रम चलाउन जरुरी छ ।