प्रेम सुनार | मङ्सिर १, बुटवल | आज १४ औं राष्ट्रिय कफी दिवसका अबसरमा विक्रम सम्वत १९९५ सालमा गुल्मी आँपचौरका हिरा गिरीले वर्माबाट आफ्नो गाउँमा विउ ल्याई विरुवा रोप्न सुरु गरेको स्मरण गर्दैं उनी प्रति आज सम्मान प्रकट गरिएको छ ।
आज गुल्मीका प्रमुख जिल्ला अधिकारी यदुनाथ पौड्यालको सहित त्यहाँका सबै कार्यालय प्रमुखहरु सोही स्थानमा पुगेर उनि प्रति सम्मान प्रकट गरेका हुन । त्यस्तै मुसिकोट नगरपालिका मेयर सोमनाथ सापकोटाको टोली पुगेर सम्मान प्रकट गर्दै आँपचौरको कफी कृषकलाई प्रोत्साहित गर्न सय वोट कफी रोप्ने कृषकलाई जनही १० हजारका दरले प्रोत्साहन रकम र केहि किशानहरुलाई पुरस्कार समेत आज वितरण गरेको थियो ।
कार्यक्रममा मुसिकोट नगरप्रम सापकोटाले आँपचौरको कफी उत्पादनमा नगरपालिकाले बिशेष कार्यक्रम अगाडी सारेको बताए । उनले गत बर्ष जिल्लाभर १ सय ६० हेक्टरमा ३५ टन उत्पादन भएको अहिले त्यो भन्दा बढि हुने बताए ।
व्यवसायीक रुपमा भने हिरा गिरीले २०३२ सालबाट सुरु गरेका थिए । तत्कालिन राजा विरेन्द्र २०४२ सालमा आँपाचौरमा अवलोकन गर्न गई उनले त्यहाँ कफी बिकास केन्द्र खोल्न लगाएका थिए । एक जना कार्यालय प्रमुख सहित १४ जना सरकारी कर्माचारीहरुले कफीको अनुसन्धान, विउ विरुवा वितरण र प्रचार प्रसार गर्दै आएको उनले बताए ।
राजधानी स्थित नेपाल राष्ट्रिय चिया तथा कफी बिकास वोर्डका कार्यकारी निर्देशक शेषकान्त गौतमका अनुसार देशभर ५ सय १३ टन कफी उत्पादन हुने जानकारी दिए । उनले अन्तराष्ट्रिय बजारले २ सय मेट्रिक टन माग गरे पनि १६/१७ टन भन्दा बढि दिन नसकिएको बताए ।
कोरिया र जर्मन लगायतकाका अन्तराष्ट्रिय बजारमा जाने कर्फबाट बार्षिक ९ करोड रकम भित्रिने गरेको उनको भनाई छ । केहि बर्ष अघि सम्म नेपाल कफीमा आत्मार्निर उन्मुख भई रहेको अबस्थामा अहिले बार्षिक करिव ६ करोडको कफी भारतबाट आयत हुने गरेको उनि बताउँ छन ।
यस बर्षको कफी दिवस पोखरामा बनाईएको र उद्योग बाणिज्य महासंघ मार्फत ठुला उद्योग ब्यवसायीलाई कफी उत्पादनमा लगानी गर्न जोड गरिएको उनले बताए । सरकारले यस आर्थिक बर्षमा सबै भन्दा बढि कफी उत्पादन हुने जिल्ला स्याङ्गजा, गुल्मी, पाल्पा, प्युठान, अर्घाखाची रुपन्देहीलाई कफी सुपरजोन जिल्ला घोषणा गरेको छ । गौतमले कफीमा साना ब्यवसायीले निर्वाहमुखी खेती गरेका कारण उत्पादन कमी हुन पुगेको र सोतो गवारो लगायतका किराहरुले निरुसाहित गरेका कारण त्यसको निरुपणमा सरकारले लागेको उनको भनई छ ।
चियामा भने नेपाल आत्मानिर्मर भई सकेको उनले बताए । उनका अनुसार कफी देशका २३ जिल्लामा उत्पादन हुने गर्दछ । नेपालमा चिया बार्षिक २ करोड ५० लाख केजी उत्पादन हुने उनले जानकारी दिए । ईलाम, पाँचथर, तेह्रथुम, धनकुटा, भोजपुर र तेह्रथुममा ५० लाख केजी र २ करोड केजी झापा जिल्ला मै उत्पादन हुने उनले बताए । कुल उत्पादनको ५० प्रतिशतले नेपाल चियामा आत्मानिर्भर बनेको र ५० प्रतिशत भारतमा निर्यात गरी बार्षिक ४ अर्व रकम भित्रिने उनको भनाई छ ।