जेठ ३०, काठमाडौँ | फिलिपिन्समा अनलाइनमार्फत ठगी गराउने काममा संलग्न गराइएकामध्ये ६५ जना नेपाली कामदारलाई उद्धार गरी काठमाडौं ल्याइएको छ । ४ जना नेपालीलाई फिलिपिन्स प्रहरीले साक्षीको रुपमा राखेको छ ।

फिलिपिन्स मामिला हेर्ने मलेसियास्थित नेपाली दूतावासले अन्तर्राष्ट्रिय आप्रावसन संगठन (आइओएम)को सहयोगमा उनीहरुलाई काठमाडौं ल्याइएको हो । ६५ जनालाई आईओएमले हवाई टिकट उपलब्ध गराएको हो । फिलिपिन्सको राष्ट्रिय प्रहरीको साइबरविरुद्धको अपराधको टोलीले पामपान्गाको र्क्लक फ्रिपोर्टस्थित र्क्लक सन भ्याली हब कार्पोरेसन र मावालाकटस्थित विशेषा आर्थिक क्षेत्रमा छापा मार्दा ६९ जना नेपालीसहित ११ सय ३७ जना विदेशीलाई उद्धार गरिएको थियो ।

अनलाइनमार्फत ठगी धन्दा गर्न लगाउने १२ जनालाई पनि प्रहरीले पक्राउ गरेको छ । जसमा सात जना चिनियाँ, दुई जना इन्डोनेसिया र एक मलेसियन नागरिकलाई हिरासतमा राखेर छानबिन भइरहेको छ । प्रहरीले दुई वटा कार्यालयबाट उद्धार गरिएकामध्ये २० जनालाई भने साक्षीको रुपमा राखेको छ । जसमा ४ जना नेपाली छन् ।

प्रहरीले बन्धक भएका भियतनाम, चीन, इन्डोनेसिया, नेपाल, मलेसिया, म्यान्मार, थाइल्यान्ड, भुटान, ताइवन र भारतका नागरिकलाई उद्धार गरी सेल्टरमा राखिएको थियो ।

नेपाली दूतावासका द्वितिय सचिव प्रेमबहादुर बुढा थापाले सबै नेपालीलाई ट्राभल डकुमेन्ट पठाइ उद्धार गरिएको बताए । उनीहरुलाई काठमाडौंमा दुई समूहमा गरी शनिबार र आइतबार ल्याइएको थियो । उद्धार गरिएकाहरुलाई आ–आफ्ना घर पठाइएको छ ।

ती नेपालीहरु गएको तीन महिनाभित्र भिजिट भिसामा फिलिपिन्स पुगेका थिए । उनीहरुलाई अनलाइनमार्फत अन्तर्वार्ता लिइ काममा छनोट गरिएको थियो । ‘मलाई कम्पनीले वाट्सअपबाट छनोट गरेको हो । महिनाको एक हजार डलर तलब, नि:शुल्क होस्टल र खानाको व्यवस्था भनिएको थियो,’ एक जना नेपाली युवाले भने, ‘हवाई टिकट पनि कम्पनीले नै पठाइदिएको थियो ।’

फिलिपिन्स पुगेपछि भने राहदानी जफत गरिएको उनले बताए । ‘हामीलाई कल सेन्टरको काम भनिएको थियो । तर कल सेन्टरबाट मान्छेलाई फसाएर ठगी गर्ने कुरा पछि मात्रै थाहा पायौं । मोबाइल दिइएको थिएन । एक खालको कैदी नै बनाइदियो । आफ्नै कोठाको सहकर्मीसँग पनि बोल्न बन्देज थियो’, उनले भने, ‘हामीलाई गेट बाहिर जान रोक थियो । डिउटी सकिएपछि क्याम्पमा लगेर छोडिने गरेको थियो ।’

अर्का नेपाली युवाले काम छोड्न खोज्दा पनि नदिइएको बताए । ‘दैनिक १८ घन्टासम्म ग्राहक खोज्ने काममा लगाइन्थ्यो । यदि ग्राहक भेटिएन भने करार रद्द गर्ने धम्की दिन्थ्यो । तलब कटौती गरिदिन्थ्यो । तीन दिनसम्म बेड वा कुर्सी बिना कोठामा लगेर थुनेर राख्थ्यो । दैनिक एक कप चाउचाउ र सानो एक बोत्तल पानीको भरमा बस्नु पर्दथ्यो,’ उनले भने, ‘त्यस्तो कोठा निकै कालो थियो । जसलाई ‘मेडिटेसन रुम’ ध्यान गर्ने कोठा भनिन्थ्यो । त्यसपछि तिमी काम गर्न चाहन्छौ वा फर्कन चाहन्छौ भनेर सोधनी हुन्थ्यो । यदि फर्कन चाहन्छौ भन्यो भने उनीहरुले राखेर हाम्रो मन परिवर्तन गर्न खोज्थ्यो ।’

उनीहरुलाई अमेरिका, युरोप र क्यानडामा बस्नेहरुसँग ठगी गर्न ग्राहक खोज्न लगाइन्थ्यो । अपरिचित व्यक्तिसँग फर्जी ‘रोमान्टिक अनलाइन रिलेसन’ बनाउन तालिम दिइन्थ्यो । त्यसपछि क्रिप्टोकरेन्सी किन्न लगाउने र फर्जी बैंक खातामा रकम जम्मा गर्न लगाइन्थ्यो । उनीहरुसँग दुई सय भन्दा बढी इन्डोनेसियाका नागरिक पनि काम गर्थे । मनिलामा इन्डोनेसियाको दूतावास थियो । इन्डोनेसियाको दूतावासमा गोप्य उजुरी परेपछि इन्डोनेसियाका राजदूतले प्रहरीलाई खबर गरेको थियो ।

राष्ट्रिय प्रहरीको साइबर विरुद्धको अपराधको नेतृत्वमा गएको प्रहरीको टोलीले छापा मर्दा फिलिपिन्सकै ठूलो अनलाइन ठगी बाहिरएको हो । ठगी धन्दा चलाउने फिलिपिन्सका सांसद शेरविन गत्चालियनले सांसदमा फिलिपिन्स मनोरञ्जन तथा खेल निगम (पीएजीसीओआर) भ्रष्ट हुँदा फिलिपिन्स मानव तस्कर गर्ने र ठगी गर्ने ठाउँको रुपमा विकसित भइरहेको बताइन् ।

स्थानीय सञ्चारमाध्यममा न्याय विभागका सहायक सचिव मिको क्लभानोले १२ जनाविरुद्ध मानव तस्कर, अपहरण र अध्यागमन कानुनको उल्लंघन सम्बन्धी मुद्दा चलाइने बताएका छन् ।