अनिल अधिकारी | मङ्सिर १३, काठमाडौँ | ऐतिहासिक सम्पदा धरहराको पुन: निर्माणको कामले तीब्रता लिएको छ । २०७२ वैशाख १२ गतेको शक्तिशाली भूकम्पले ध्वस्त भएको धरहराको संरचना पुन:निर्माणको काम केहि सातादेखि सुरु भएको हो ।
१८८२ सालमा तत्कालीन प्रधानमन्त्री भीमसेन थापाका पालामा बनेको धरहरा २ बर्षमा बनाउने गरि निर्माण कार्यलाई तीब्रता दिईएको निर्माण कम्पनी जिआइइटीसीले जनाएको छ । धरहराको पुन: निर्माण कार्य सुरु गरेसंगै सुन्धारा पुग्नेहरुको केहि समय निर्माण स्थलमै बित्ने गरेको छ ।
नयाँ बनाउन लागिएको धरहरा पहिलेको भन्दा अग्लो र ठूलो हुनेछ । पहिले मुगल शैलीमा बनाइएको धरहरा ६१.८८ मिटर अग्लो थियो भने अब गुम्बज शैलीमा बन्ने धरहरा पहिलेको भन्दा झन्डै १० मिटर अग्लो अर्थात ७२ मिटर अग्लो हुनेछ ।
त्यस्तै पहिले ९ तलाको धरहरा अब भने २२ तलाको हुनेछ । बाहिरबाट ११ तलाकोजस्तो र पुरानै धरहरा झैँ लाग्छ, तर भित्र निकै अत्याधुनिक हुनेछ । अब बन्ने धरहरा अपांग मैत्री हुनेछ, जसको लागि दुईवटा लिफ्टको मद्धतले धरहरा चढ्न पाइनेछ । त्यस्तै पैदलनै चड्न चाहनेहरुको लागि २ वटा भर्याङ हुनेछन् ।
पहिले करिव ५ रोपनीमा मात्र रहेको धरहरा परिसर अब ४२.२ रोपनीमा फैलनेछ । जसमा हाल गोश्वारा हुलाक कार्यालय भएको स्थानमा ३ तले सवारी पार्किङ स्थल समेत बन्नेछ । ऐतिहासिक सुन्धाराको धारालाई सामान्य मर्मत गरिनेछ, त्यसको पुरातात्विक महत्वलाई बिग्रन नदिई त्यस ठाउँलाई रमरणीय बनाइने छ । यति मात्र नभई धरहरा परिसरमा संग्राहलय, पार्किंग र क्यान्टिन समेतको सुविधा हुनेछ ।
धेरैको बुझाई छ कि धरहरा पहिलेकै स्थानमा बन्छ, तर त्यसो हैन भूकम्पले भत्किएर बाँकी रहेको धरहराको ठुटोलाई 'टेम्पर ग्लास' ले छोपेर जस्ताको तस्तै सुरक्षित राखिनेछ । यसको मतलव हाल भग्नावशेष रहेको धरहराको भागलाई संरक्षण गरि १० मिटर पश्चिमतर्फ अर्थात पुरानो संरचना अनुसार पुरानो धरहराको गेट अगाडी नयाँ धरहरा निर्माण हुनेछ । अबको केहि दिनमै पुरानो धरहराको ठुटोलाई प्लास्टिकभन्दा बलियो सिपोलियन ओडाएर तत्कालका लागि संरक्षण गर्ने र छेउमा अर्को धरहरा बनेपछि यसलाई 'टेम्पर ग्लास' भित्र राखिनेछ ।
अब बन्ने धरहरा प्रवेश गर्ने गेट हाल गोस्वारा हुलाक रहेको स्थानमा हुनेछ । त्यहाँबाट गएपछि दुई तलामुनि गएर लिफ्टबाट २२ तलाको धरहराको माथिल्लो भागमा पुगिनेछ ।
जिआइइटीसी कम्पनीले ३ अर्व ४८ करोड रुपयाँ कुल लागत खर्चमा धरहरा निर्माणको जिम्मा पाएको हो ।
तस्वीरमा हेर्नुहोस् धरहरा पुन:निर्माण जारी छ…
तस्वीर: अनिल अधिकारी (सास/काठमाडौँ)