भदौ-१३, पर्बत । एक वर्षअघिदेखि मृत्यु भएका आफन्तको सम्झनामा गाई सिँगारी सहर घुमाएर मनाउने गाइजात्रा आइतबारबाट शुरु भएको छ । एक बर्षभित्र दिबंगत भएका घरपरिवारबाट गाइलाई सिंगारेर नगरपरिकर्मा गरि मनाईने गाइजात्रा पर्वतमा पनि मनाइएको हो ।

गाईलाई घुमाउने क्रममा श्रद्धालु भक्तजनले दूध, फलफूल, रोटी, दहीचिउराका साथै अन्य परिकार पनि खुवाउँछन् । किंवदन्ती वा इतिहासअनुसार राजा प्रताप मल्लका पुत्रको अल्पायुमै निधन भएपछि रानीले धेरै बिलौना गर्न थालिन् । लामो समयसम्म शोक गरेर बसेपछि ‘यस्तो शोक तिमीलाई मात्र परेको होइन’ भन्ने देखाउन राजाले वर्ष दिनभित्र दिवङ्गत सबैको गाईजात्रा निकाल्न लगाए । सबैका घरबाट गाईभेषधारी आएकाले सबै मानिसको मृत्यु हुने देखेपछि मात्र रानीको शोक केही घट्दै गयो भन्ने जनविश्वास छ । काठमाडौँ उपत्यकासहित बनेपा, धुलिखेल, पनौती, बाह्रबिसे, त्रिशूली बजार, तानसेन, दोलखा, खोटाङ, रामेछाप, भोजपुरलगायत स्थानमा पनि गाईजात्रा मनाउने गरिन्छ ।

श्रावण शुक्ल पूणिर्मादेखि मनाइने गाईजात्रा पर्व आठ दिनसम्म मनाइने गरिन्छ । यो जात्रा भाद्रकृष्ण अष्टमीसम्म जारी रहनेछ । विशेषगरी नेवार समुदायले मनाउने गाइजात्रामा दिवंगत भएका घरपरिवारबाट गाई सिंगारी नगरपरिकर्मा गर्ने प्रचलन रहि आएको छ ।