ओखलढुंगा |
ओखलढुंगा सदरमुकाममा विगतभन्दा आजभोली निकै चहल-पहल बढेको र गाँउ-गाँउदेखि भूकम्प पीडितहरु अनुदान बुझ्न सदरमुकाम आईपुगेको विषय त सामान्य नै हो । तर यहाँ देखिने केहि दृष्यभने अलि असामान्य नै देखियो । अनुदान लिन आएका अधिकांश बिहान चियाको सट्टा अनि बेलुका पनि मध्येरातसम्म पनि मदिरा सेवन गरेर बस्ने गरेको पाईयो । हुन पनि बल्ल-बल्ल सदरमुकाम आउने अवसर पाएको, विना दु:ख, हैरानी गोजीभरि पैसा पाएको बेला, बास बस्ने होटलहरुमा लोकल ठर्रादेखि व्लाक लेबल, रेड लेवल……… सम्मका मदिराहरु चटक्क सजाएर राखेको अनि कुखुरा, खसी र राँगाको मासु परपर….. भुटेको देख्दा नखाई बस्न के मन मान्थ्यो र ? पीडितको ।
फेरी भूकम्पले पीडित भएपनि मनका धनीहरु । आफुमात्रै खाँदैनन्, आफुसँग आएका, भएका, चिनेका र भेटेका सबैलाई भो-भो भन्ने अवस्थासम्म पनि खुवाउँछन् । जव-जव नशा चड्दै जान्छ, तब झन-झन रौसिएर मदिरा सेवन गर्नेहरुको जमात पनि यतिबेला सदरमुकाममा ठुलै भेटिन्छ । कतिपय त अनुदान बुझेको १५ दिन वितिसक्दा पनि अहिले सम्म सदरमुकाममै बसिरहेका छन् ।
अधिकांश पीडितहरु त मदिरा सेवन गरेर अनुदान बुझ्न बैङ्कको लाईनमा बसेको भेटिन्छ । ‘सबै खाएरै आउँछन्, थामि-साध्यै भएन ।’ बैङ्कका सुरक्षा गार्डको भनाई । यस्तो सुन्दै गर्दा मलाई लाग्यो- के ओखलढुंगा पुरै रक्सी नै रक्सी खानेहरुको जिल्ला हो त ? अँह होईन । अनि होईन भने सदरमुकाममा देखिएका दृष्यहरु चाँहि के हुन् त ? म आफैँ भित्र यतिबेला विचारको द्धन्द्ध चलिरहेको छ ।
वास्तवमा ५० हजारसँग रक्सीको सम्बन्ध कति धेरै ? कतिपय अनुदान लिन सदरमुकाम आई नपुग्दै बाटैमा लडेर बसेका छन् । कतिपय बैङ्कमा लाईन बस्दा पनि खुट्टा टेक्न नसकेर भुईमा लम्पसार परेर सुतिरहेका भेटिन्छन् । अझ कतिपय त सदरमुकामका होटलहरुमा मदिराको स्वाद लिँदै जुवातास खेलेर समय विताईरहेका छन् ।
‘अनुदान त बजारमै रक्सी खाएर सक्ने भए’ धेरैले यसै भनेर चिन्ता व्यक्त गरिरहेका छन् ‘आधाले पनि घर पुर्याउँदैनन् होला ।’ अनुदान वितरण शुरु भएपछि १५ दिन यता सदरमुकाम ओखलढुंगाका होटल र पसल खचाखच भरिएका छन् ।
अधिकांश लाभग्राही साथी वा परिवारका सदस्यसहित अनुदान लिन एक हप्तादेखी सदरमुकाममै बसेका छन् । बजारमै अहिले सबैभन्दा धेरै मदिराको कारोबार भएको व्यवसायीहरु बताउँछन् । बैँकमा अनुदान लिन आउने अधिकांश लाभग्राही मदिराले मातेपछि मात्रै रकम बुझ्न लाइनमा बस्ने गर्छन् ।
अपराह्नको ४ नबज्दै भुकम्प पीडित मादक पदार्थ सेवा गरेर बजारभरि हल्ला गर्दै हिडेको भेटिन्छन् । अनुदान बुझेका लाभग्राही धेरैले उक्त रकम खानपिन र किनमेलमै खर्च गरेको देखियो । ‘खान चाही पुग्छ, दशैं खर्च धान्छ होला’ केहि लाभग्राहीहरु मदिराका सुरमा भन्छन् । यसरी सरकारले भुकम्प प्रतिरोधी आवाश निर्माणका लागि दिएको अनुदान सदरमुकाममै ‘सदुपयोग’ हुने निश्चितै छ । घर बन्ने बनाउने कुरा एउटा हो, तर भुकम्प पीडितका टहरामा यसपालिको दशैंमा भने धेर-थोर मदिराबाट बँचेको पैसाले मासु-भात चाँही अवश्य पाक्ने देखिन्छ ।
भूकम्प पीडितहरुले अहिले रकम सेन्तेरेममा सकेपनि सरकारले अर्को किस्ता रकम उपलब्ध गराउनु अघि पहिलो किस्ता रकमको सदुपयोग भए नभएको अनुगमन गर्ने छ । यदि पहिलो किस्ता रकम दुरुपयोग गरेको पाईएमा बाँकि अरु अनुदान रोक्का हुने र पहिलो किस्ता वापतको रकम पनि सरकारले फिर्ता गराउनेछ । त्यसैले अनावश्यक खर्च गरेर अनुदानको रकम सक्नु भन्दा पनि अवास निर्माणको काम थाल्नु बुद्धिमानी हुने देखिन्छ ।