असोज १ पर्वत । विरामी भई औषधि किन्न पसलमा जाँदा औषधिको मूल्यमा कहिल्यै छुट नलिने र विना विल औषधि लिने बानी परेका सर्वसाधारणलाई औषधिको मूल्यमा छुट दिने पसल पनि छ भन्दा विश्वास नलाग्न सक्छ ।
औषधिको विक्रीमा छुट दिने पर्वतमा एक मात्र औषधि पसल साझा औषधि पसल हो । यो औषधि पसल जिल्ला अस्पतालको हाताभित्र छ । यो पसलबाट थोरैमा पनि ५ प्रतिशत छुटमा विल सहित सवैखाले औषधि खरीद गर्न सर्वसाधारणले सक्दछन् ।
सर्वसाधारणले औषधि खरीद गर्दा कति डोज, औषधि उपभोग्य म्याद अवधि, मूल्य, उत्पादक कम्पनि लगायत कुनै पनि कुरामा चासो राख्ने नगर्दा पनि नीजि औषधि पसललेहरुलाई फाइदा लिन प्रोत्साहन मिलेको सरोकारवालाहरु बताउँछन् ।
जिल्ला अस्पतालका डाक्टर सरोज दाहालले भनेका थिए,‘विरामीहरुले अनावश्यक औषधि झोलाभरि ल्याएका हुन्छन् । मैले फाल्नुपर्छ ।’ पर्वतको सदरमुकाम कुश्मा र आसपासका पर्वत मेडिकल हल लगायत केही औषधि पसललेहरुले कानून विपरित विरामी चेकजाँच गर्ने, आफूखुशी झोलाभरि औषधि विक्री गर्ने र एक्स रे लगायतका सेवा गर्दै आएको विषय यतिखेर सनसनी बनेको छ । औषधि उत्पादक कम्पनि मध्ये जुन कम्पनिले बढी मुनाफा दिन्छ, सोही औषधि विक्री गर्नमा औषधि विक्रेताले रुचि राख्दै आउने चर्चा छ । अझ जुन औषधिमा बढी मुनाफा मिल्छ , सोही औषधि उत्पादक कम्पनिका औषधि विक्री गर्न औषधि पसलेलेहरुले रुचि राख्दै आएको पाइन्छ ।
स्वास्थ्य सेवाका नाममा औषधि पसलेले भिडियो एक्स रे, एक्स रे, ईसिजी जस्ता सेवा कानूनी स्वीकृति नै नलिई संचालन समेत गर्दैछन् । औषधि पसललेहरुले गर्दै आएको कानून विपरितको कमाउधन्दा र स्वास्थ्यमाथिको गंम्भीर खेलवाड निरन्तर समाचार बनिरहेको छ । समाचारले सनसनी मच्चाएसँगै सर्वसाधारण स्वास्थ्य परीक्षण गर्नुपरेमा जिल्ला अस्पतालतिर जान थाले । अस्पतालमा स्वास्थ्य परीक्षण गर्ने सर्वसाधारणको संख्या दैनिक वृद्धि भएको छ । अस्पतालमा स्वास्थ्य परीक्षण गरेपछि आवश्यक परेमा मात्र डाक्टरको प्रेस्क्रिप्सन सहित सस्तो मूल्यमा साझा औषधि पसलबाट औषधि किन्ने सर्वसाधारणको संख्यामा समेत उल्लेख्य वृद्धि छ ।
साझा औषधि पसल नेपाल सरकारको अर्ध स्वामित्वमा संचालित पसल हो । साझा औषधि पसलले सस्तोमा औषधि विक्री गर्दा खासगरी गरीव र मध्यम बर्गका सर्वसाधारणलाई बढी राहत मिलेको छ । गरिवी तथा सहकारी मन्त्रालय अन्तर्गत संचालित साझा पसलले सस्तो र गुणस्तरीय औषधि विक्री गर्दै आएको औषधि पसल संचालक कृष्णराज दाहालको दावी छ । यदि औषधि बढी भएका सहजै फिर्ता समेत गर्न सकिन्छ । पसलले सर्जिकल सामानहरुमा निकै नै कम लाभ राखेर विक्री गर्ने हुँदा नीजि क्लिनिकमा भन्दा सस्तो पर्ने बताइएको छ ।
साझा औषधि पसलले छुटमा औषधि विक्री गर्ने हुँदा नीजि औषधि पसलले विरामीलाई झुक्याएर बढी मूल्यमा विक्री गर्ने सम्भावनालाई कम भएको समेत बताईन्छ । औषधिमा मूल्यदर नियन्त्रण गर्न पनि सहयोग पुग्ने विश्वास साझा पसलको छ । साझा पसलले अस्पताललाई भाडा वापत औषधि विक्रीको ३ प्रतिशत बुझाउदै आएको जिल्ला अस्पताल विकास समितिका अध्यक्ष शिव पौडेल बताउँछन् । विक्रीको ३ प्रतिशतले सरदर २० हजार पर्न आउने बताईन्छ । कुश्मा बजार क्षेत्रमा ९ सहित जिल्लाभर हालसम्मको रेकर्ड अनुसार करीव दुई दर्जन औषधि पसलहरु रहेको जिल्ला अस्पतालका प्रशासन अधिकृत पोषनाथ शर्माले बताए ।