काठमाडौं । बैदेशिक रोजगारीको शीलशिलामा बिभिन्न देशमा पुगेका नेपालीहरुले विदेशबाट नेपाल फर्कँदा प्राय ल्याउने सामान मध्ये मोबाइल पनि एक हो । प्राय जसो नेपालीहरुले विदेशबाट फर्कंदा मोबाइलहरु ल्याउने गरेको कुरा नेपाल स्थित बिमानस्थलकै कर्मचारीहरुको भनाई छ । रोजगारीको लागि बिदेश गएका कामदार, उच्च शिक्षाका र भम्रण जानेहरुले समेत नेपाल आउँदा परिवारका सदस्य तथा साथीभाइहरुलाई गिफ्ट ल्याउने गरेका छन । नेपालमा रहेकाहरुले पनि विदेशबाट आउने आफन्त तथा साथी भाइसँग भखरै सार्वजनिक भएका तथा चर्चित ब्रान्डका नयाँ मोबाइल गिफ्ट अफर गर्ने गर्छन् ।
विदेशबाट फर्कने क्रममा परिवारका सदस्य र साथीभाइको आग्रहलाई मानेर नेपाल र्फकदा साथमा चारदेखि पाँचवटासम्म मोबाइल प्रायले लिएर आएका हुन्छन । कतिपयले भने व्यापार गर्ने लक्ष्यसमेत राखेर मोबाइलहरु ल्याउँने गरेका छन् । बिदेशमा नेपालमा भन्दा सस्तोमा पाइने हुँदा मोबाइल ल्याइन्छन् | तर, धेरै मोबाइल बोकेर आउँदा उनीहरुलाई नेपालको भन्सार नियम कानुन थाहा नहुँदा नेपालको एक मात्र अन्तर्राष्ट्रिय त्रिभुवन विमानस्थलको भन्सार कक्षमा आइपुगेपछि समस्यामा पर्छ । त्यतिमात्रै होइन, विदेशमा खरिद गर्दाको भन्दा बढी मूल्य भन्सारमा बुझाउन बाध्य हुन्छन् ।
नेपाल सरकारको झिटीगुन्डा सम्बन्धि ऐन नियमले विदेशबाट नेपाल र्फकनेहरुलाई आफूले प्रयोग गरेको एक सेट मोबाइल ल्याउन मात्र छुट दिन्छ । त्यसमा विदेशबाट आउनेहरुलाई आफूले प्रयोग गरेको पुरानो मोबाइल सेट बाहेक एउटा नयाँ सेट पनि विना शूल्य ल्याउन दिने गरेको विमानस्थल भन्सार कार्यालयले जानकारी दिएको छ । जस्तो कि तपाइँले बिदेशमा प्रयोग गर्दै गरेको एउटा पुरानो सेट छ र अर्को नयाँ पनि ल्याउन चाहनुहुन्छ भने तपाइँलाई कुनै कर लाग्दैन तर यदी तपाइले आफ्नो मोबाइलबाहेक ४/५ ओटा मोबाइल बोकेर ल्याउनु भएको एएरपोर्टमा चेकिङको क्रममा थाहा भएमा सेट अनुसार भन्सार कर तिर्नुपर्ने हुन्छ । त्यसरी कर तिर्दा नेपालमा उक्त मोबाइल किनेको भन्दा बढी महँगो पर्न सक्छ ।
यदी तपाइले बढी तोकिएभन्दा बढी मोबाइल ल्याएको हकमा विदेशबाट आउनेहरुले व्यवाहरिक रुपमा ल्याउने केही मोबाइल सेटको लागत मूल्यको आधारमा भन्सार शूल्य तथा जरिवाना लाग्नेछ । विदेशबाट नेपाल र्फकने यात्रुले २० हजारको मोबाइल सेट भन्सारले दिने सुविधाभन्दा बढी ल्याएमा ४० प्रतिशत भन्सार शूल्क र ४० प्रतिशत नै जरिवाना गरी ८० प्रतिशत रकम बुझाउन पर्ने हुन्छ । यदी तपाइले १० हजारको मोबाइल ल्याउनु भएमा थप ८००० रुपयाँ भन्सारमा तिर्नुपर्ने हुन्छ । यसरी हेर्दा तपाइले ल्याउने मोबाइलको मूल्य १८,००० पर्न जान्छ, जुन मोबाइल नेपालमै किन्दा तपाइले भन्सारलाई कर तिरेपछिको मूल्य भन्दा असस्तो हुनसक्छ । त्यस्तै यदी अस्वभाविक रुपमा व्यापार गर्नकै १०/१५ वटा वा सो भन्दा बढी मोबाइल ल्याउनेहरुको हकमा भने मोबाइलनै जफत गर्दै कारबाही समेत हुन्छ ।