७ फाल्गुन २०८१, बुधबार

कोशी प्रदेश

मधेस प्रदेश

बागमती प्रदेश

गण्डकी प्रदेश

लुम्बिनी प्रदेश

कर्णाली प्रदेश

सुदूरपश्चिम प्रदेश

सूचना प्रबिधि

एआईको चमात्कारः ज्वालामुखीमा गाडिएको २ हजार वर्ष पुरानो स्क्रोल आएआईले पढयो

२३ माघ २०८०, मंगलवार ०८:२७

माघ २३, वासिङ्टन । असम्भव मानिएका र ठानिएका धेरै कार्यहरू अहिले आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) मार्फत यस्ता धेरै उपलब्धिहरू पूरा भइरहेका छन्। 

माउन्ट भिसुभियस विष्फोटबाट जलेका २,००० वर्ष पुरानो स्क्रोलहरू बुझ्न कृत्रिम बुद्धिमत्ता (एआई) प्रयोग गरेकोमा तीन अनुसन्धानकर्ताले ७ लाख डलर पुरस्कार जितेका छन् ।

‘वेसुवियस चैलेंज’ को आयोजकहरूका अनुसार हरकुलेनियम पपीरी लगभग ८०० ग्रीक स्क्रोलहरू छन्, जुन ७९ एडी को ज्वालामुखी विस्फोटको समयमा गाडिएको थियो। यो उही ज्वालामुखी थियो, जसले पुरातन रोमन शहर पोम्पेईलाई गाडेको थियो।


कडा खरानीको लगबाट बनेका यस्तै स्क्रोलहरू पेरिसको इन्स्टिट्युट डे फ्रान्स र नेपल्सको राष्ट्रिय पुस्तकालयमा राखिएका छन्। यी अत्यन्तै क्षतिग्रस्त छन् र खोल्ने प्रयास गर्दा पनि भाँचिएका छन्। भेसुभियस च्यालेन्जले चारवटा स्क्रोलहरूको उच्च रिजोल्युसनको सीटी स्क्यान लियो र तिनीहरूमा अनुसन्धानलाई प्रोत्साहन गर्न धेरै पुरस्कारहरूमध्ये एक मिलियन डलर प्रस्ताव गरेका थिए ।

पुरस्कार विजेताहरूमा बर्लिनका पीएचडी विद्यार्थी जोसेफ नाडर, नेब्रास्काका विद्यार्थी र स्पेसएक्स प्रशिक्षार्थी ल्यूक फेरिटर र स्विस रोबोटिक्सका विद्यार्थी जुलियन शिलिगर समावेश छन्। शोधकर्ताहरूको यो समूहले प्यापाइरसबाट मसी अलग गर्न र ढाँचा पहिचानमार्फत धमिलो र लगभग अपठनीय ग्रीक अक्षरहरू विकास गर्न एआई प्रयोग गर्‍यो।

‘यी केही पाठहरूले पुरातन संसारको प्रमुख अवधिहरूको इतिहासलाई पूर्ण रूपमा पुनः लेख्न सक्छ,’ हर्कुलेनियम सोसाइटीका एक क्लासिकिस्ट र अध्यक्ष रोबर्ट फाउलरले ब्लूमबर्ग बिजनेसवीक पत्रिकालाई भने। चुनौतीले अनुसन्धानकर्ताहरूलाई कम्तिमा १४० क्यारेक्टरहरू प्रत्येकको चार टुक्राहरू बुझ्न आवश्यक थियो, जसमध्ये कम्तिमा ८५ प्रतिशत क्यारेक्टरहरू पुनः प्राप्त गर्न योग्य भएका थिए।

गत वर्ष फारिटरले स्क्रोलमा एउटा शब्द डिकोड गर्‍यो, जुन बैंगनीको लागि ग्रीक शब्द भयो। आयोजकहरूका अनुसार उनीहरूको संयुक्त प्रयासले अब करिब पाँच प्रतिशत स्क्रोल डिक्रिप्ट गरिएको छ। ‘स्क्रोलका लेखक सम्भवतः एपिक्युरियन दार्शनिक फिलोडेमस थिए, जसले संगीत, खाना र जीवनको आनन्द कसरी लिने ? भन्ने बारेमा लेखेका थिए,’ प्रतियोगिता आयोजक नेट फ्राइडम्यानले एक्समा लेखेका छन ।


प्रतिक्रिया दिनुहोस्

मुख्य समाचार
प्रजातन्त्र दिवसले लोकतान्त्रिक मूल्य र आदर्शप्रति प्रतिबद्ध रहन प्रेरणा दिन्छ : सभामुख घिमिरे जनता नै राज्य शक्तिको सम्पूर्ण स्रोत हुन् :राष्ट्रपति बुधबारका लागि विदेशी मुद्राको विनिमय दर, हेर्नुहोस आज देशभर प्रजातन्त्र दिवस विविध कार्यक्रम आयोजना गरी मनाइँदै मौसम: तराई हुस्सु, उच्च पहाडी तथा हिमाली भेगमा हिमपातको सम्भावना केआईआईटी घटनाको समाधान नभए एनओसी रोक्ने शिक्षा मन्त्रालयको चेतावनी सरकारलाई चन्द्र भण्डारीको प्रश्न- ओडिसाबाट विद्यार्थी लिएर आउन कसले रोकेको छ ? सचिव कुट्ने वडाध्यक्षलाई थप १० दिन हिरासतमा राख्न अदालतको अनुमति कोटीहोम रोक्न परेको रिटमा कारण देखाऊ आदेश जारी च्याम्पियन्स ट्रफीको अघिल्लो दिन पाकिस्तानमा हमलाः ४ सैनिकको मृत्यु प्रकृतिका बुवा सुनिल भन्छन्– ह्यारेसमेन्ट र ब्ल्याकमेलिङका कारण आत्महत्या निर्देशन विपरीत सामाजिक सञ्जालमा तस्बिर तथा भिडियो अपलोड गर्ने १ सय २० जना सशस्त्र प्रहरी कारबाहीमा सामाजिक सञ्जाल विधेयक जस्ताको त्यस्तै पारित गरिनु हुँदैन: डा शेखर कोइराला डोनाल्ड ट्रम्पविरुद्ध गोविन्द केसी सडकमा प्रकृति र आरोपि केटाबीचको अडिओ भाइरल भएपछि मात्र युवक पक्राउ, अडिओमा के छ? कुलमानप्रति उर्जामन्त्री रुष्ट, संसद्‌मै भने– ‘कुलमानले सरकारलाई टेर्नु हुन्न’ सभामुखले तेस्रो पटकसम्म शून्य समयमा बोल्न बोलाउँदा पनि सुमना नबोलेपछि… एक सातादेखि हराइरहेका पुरुष जंगलमा मृत भेटिए केआईआईटीमा रहेका नेपाली विद्यार्थीको अवस्था बुझ्न पुगे नेपाल प्रहरी लगनखेलको होटलमा एक कामदार मृत फेला